donderdag 30 december 2010

November en december 2010 in Nederland

We zijn alweer anderhalve maand in Nederland. We genieten van ons (ruime!) huis in Delfgauw en zijn blij met het ritme dat we hebben kunnen opbouwen.

Thomas gaat naar groep 2 in de Prins Mauritsschool in Delft. Marije gaat daar twee dagen per week naar de peuterspeelzaal. Ze genieten er allebei erg van. Voor Thomas was het wel wennen met allemaal nieuwe kinderen in de klas en allerlei nieuwe werkvormen. Maar hij voelt zich veilig en na een tijdje de kat uit de boom te hebben gekeken komt hij steeds meer los. Er zijn ook al een aantal schoolvriendjes wezen spelen.

  image
  Thomas in zijn nieuwe klas.
  image
  Een dag later ging Marije voor het eerst naar de peuterspeelzaal.
  image
  Thomas werkte de eerste week thuis af en toe ook nog aan wat huiswerk dat hij vanuit Malawi heeft meegekregen om te zorgen dat hij bij terugkomst “bij” is met zijn oude klas.

Thuis spelen de kinderen veel samen. Dat is niet veranderd sinds Ekwendeni. Het is leuk om ze samen bezig te zien. We hebben veel speelgoed te leen gekregen van gemeenteleden in Delft en dat wordt allemaal volop benut. Thomas speelt graag met zijn boormachine en tekent en schrijft allerlei dingen op het schoolbord. Marije houdt heel erg van puzzelen en kan dat ook al best goed.

  image
  Marije houdt erg van puzzelen.
  image
  Samen kleuren op het schoolbord
  image
  Marije is trots op haar resultaat
  image
  En Thomas op het zijne.

Anneke werkt één dag in de week in ‘t Lange Land ziekenhuis in Zoetermeer op de kinderafdeling. Het werken in de Nederlandse setting is enerzijds heel vertrouwd en anderzijds ook wel wennen, met name door grote hoeveelheden onderzoeken die hier worden uitgevoerd om de onderste steen boven te krijgen. In Malawi zou je sneller geneigd zijn om te zeggen: als het verder goed met iemand gaat, waarom zou je dan die éne afwijkende bloedwaarde nog helemaal willen uitpluizen?

Martijn werkt vier dagen per week aan het begeleiden van projecten in Malawi. Dat gaat met telefoon, skype en email best heel goed. Alleen bij onverwachte dingen is het soms weleens lastig dat je niet even bij wat collega’s kunt binnenstappen om zaken recht te zetten. Op 4 december was er een belangrijke vergadering waarop de plannen van de kerk voor 2011 moesten worden goedgekeurd. Het zijn 24 projecten geworden, variërend van het maken van een goedkope editie van de Chitumbuka-bijbel tot het uitrollen van de website van de kerk naar alle afdelingen. Martijn heeft in november en begin december veel tijd gestoken in het schrijven en finetunen van projectplannen, budgetten en tijdlijnen. In december heeft hij ook nog een 4-daagse cursus gevolgd ter voorbereiding op een training voor kerkleiders die hij volgend jaar zal gaan organiseren. Daar heeft hij via de GZB financiering voor gekregen. De komende maanden zal hij gebruiken om veel van het trainingsmateriaal alvast te produceren.

  image
  Ingespannen wachten op Sinterklaas die op school komt.
  image
  En natuurlijk thuis zwarte piet spelen.

Ondertussen vierden we Sinterklaas in Nederland. Voor Thomas en Marije voor het eerst dat ze het bewust meemaakten. Een hele belevenis dus. Toen Sinterklaas op school in zijn klas kwam moest hij wel een beetje huilen. “Het is ook voor het eerst dat ik hem zie”, zei hij tegen de juf toen hij bij haar op schoot zat.

  image
  image
  Samen na de vier Adventskaarsen nu ook de Kerstkaars aansteken.
  image
  Kerstdiner als gezin.

Inmiddels zijn de Sinterklaasliedjes verdreven door de kerstliederen. Het is leuk via de kinderen nieuwe, moderne kerstliedjes te leren: “Heel gewoon”, “Blijf bij Maria, Jozef” . Op 24 december was in Delft voor het eerst een kinderkerst”nacht”dienst georganiseerd. Daar zijn we samen heen geweest. Thomas en Marije genoten van de vuurkorven buiten, de zee van kaarsjes binnen, het beeldverhaal en de liederen (al vond Marije de versterking wat te hard: “word ik eigenlijk doof van”). Kerst zelf hebben we als gezin thuis gevierd. Tweede kerstdag zijn we in Oud-Beijerland naar de kerk geweest en hebben we genoten van een kerstdiner met Martijns familie.

   image
  Heel veel dingen voor het eerst waaronder ook: sneeuwballen!
  image
  Als je je maar warm aankleedt.
  image
  Thomas kan ook voor het eerst sleeën op ijs. Voor neef Pieter uit Zimbabwe is het ook voor het eerst. Ze worden getrokken door opa Snoep en neef Mart.

Annekes verjaardag hebben we in Scheemda bij Annekes ouders gevierd. We waren bijna helemaal compleet, nu ook Herman en Huibke uit Zimbabwe waren aangekomen. In het hoge noorden was het ijs nog sterk genoeg om ‘s middags met de kinderen te kunnen schaatsen. Dus dat hebben we ook nog even kunnen doen.

Al met al komen we veel meer tot rust dan tijdens ons verlof. Toen was ons leven erg hectisch met bijna elke dag bezoeken aan familie en vrienden. Nu hebben we veel meer een vast ritme. Het is goed om hier te zijn. Het gaat goed met de zwangerschap: het kindje groeit goed en Anneke voelt zich goed. We hopen en bidden dat het zo zal blijven de komende weken.

Tot slot nog wat foto’s uit de laatste weken:

  image
  Familieportret op het strand bij Wassenaar.
  image
  Thomas houdt van hoge dingen afspringen.
  image
  Voor ons exotische beelden: in de sneeuw met een slee.
  image
  Martijn probeert of hij nog kan schaatsen.
  image
  image
  Samen spelen met vriendjes: Marije met Hannah, Thomas met Nathan.
   image
  Samen fietsen.

maandag 15 november 2010

Loslaten en weer landen

Wij zijn weer geland in Nederland. Na een zeer voorspoedige reis werden we al heel vroeg in de morgen door een delegatie op Schiphol opgewacht. In Delfgauw werden we verrast door een prachtig ruim huis waar we deze maanden zullen verblijven.

De laatste weken in Ekwendeni waren best druk met afronden en regelen van allerlei zaken. Op den duur is het de kunst om het in de handen van anderen achter te durven laten. We waren best blij met de dingen die we deze maanden nog een begin mee hebben kunnen maken. Toch ging de tijd veel te snel en lieten we met pijn in ons hart ons leven en werk in Ekwendeni achter. We zijn blij dat we – als alles goed gaat – hier weer naar terug mogen keren.

Wel vond ik het heel mooi dat precies in de week dat ik wegging, Carol Jack, een nieuwe Schotse arts, kon beginnen. Ze had eerst nog enkele weken in Mzuzu moeten werken om te registeren als arts, maar nu kon ze in Ekwendeni beginnen. Toen ik op den duur weg moest kon ik letterlijk een zieke patiënt in haar handen achterlaten.

Op Thomas’ school werd ook echt aandacht besteed aan het afscheid. De kinderen zongen een ‘farewell’ lied. Ook zongen ze nog “Trust and obey”. Thomas vertelde ons dat hij van binnen een beetje moest huilen. vooral omdat hij zijn vriendjes Chindikani en Wongani en zijn juf een tijd lang niet zou zien. Maar verder hadden hij en Marije veel zin om naar Nederland te gaan om de ‘opa’s en oma’s te zien’.

Tot slot nog wat beelden van de afgelopen weken.

  image
  Op Thomas’ verjaardag hebben we nog wat oud-Hollandse spelletjes geïntroduceerd in Malawi.
 
  Op 9 oktober had Martijn een workshop in Nkhotakota om de jonge gemeente daar te helpen bij het uitwerken van hun beleidsplan.
  image
  Thomas heeft de laatste weken vaak schoolvriendjes over de vloer gehad. Hier krijgt hij de volle laag bij een watergevecht.
 
  Marije oefent met emmers dragen in Malawiaanse stijl (maar zonder water).
  image
  Anneke met haar collega’s.
  image
  Thomas and Friends (op zijn laatste schooldag)
  image
  Een afscheidscadeautje voor de juf (die op ons verzoek voor een halfjaar aan huiswerk in een schrift heeft geschreven. We willen graag dat Thomas bij terugkomst in dezelfde klas kan komen bij zijn vriendjes).
  image
  In het vliegtuig naar Kenia.

zaterdag 9 oktober 2010

Een weekje Ekwendeni

Thomas en Marije liggen lekker te slapen. Martijn is anderhalve dag weg om een strategic planning workshop voor een kerk te verzorgen. Even een moment om terug te kijken op de afgelopen week.

We hebben een heerlijk weekend gekampeerd aan het meer als gezin. Gek dat een camping ook luxer kan zijn dan thuis omdat er stromend water was en een heerlijk warme douche. We hebben enorm genoten van lekker met elkaar zwemmen in het bijbehorende zwembad. Thomas overtrof zichzelf door met een zwemband zelf het diepe water in te durven springen.

Op maandag hebben we leuk Thomas verjaardag gevierd. ‘s Morgens heeft hij getrakteerd op school (‘God bless you’, zie de juf, zo lekker vonden ze de chocoladecake). ‘s Middags hadden we een klein feestje voor kinderen van school. Naast het eten van een vliegtuig taart hebben ze zelf taartjes versierd, hebben we zakgelopen (met maiszakken) en een waterrace gehouden. Met name raketschieten was een groot succes. Het was leuk om te merken dat de kinderen na een tijdje loskwamen. Bijzonder om te zien hoe Thomas zich nu mengt met zijn vriendjes. Ze praten nauwelijks, maar lachen wel uitbundig samen. Verschillende keren gingen onze gedachten terug naar vijf jaar geleden toen Thomas in de couveuse aan de beademing lag. Wat een wonder om hem nu zo te zien spelen.

Dinsdag en woensdag heb ik net als maandag halve dagen gewerkt. Om zeven uur zwaaien Martijn en Marije Thomas en mij uit. Al pratend door een opeengepakt woonwijkje lopen we naar Thomas’ school. Het is vaak een verrassing hoe laat de assembly (zingen en marcheren, daarna bijbellezen) begint. Soms zijn we op tijd, soms zijn we net te laat. De middagen slapen Thomas en Marije een uurtje en ik soms ook. Daarna doen we huiswerk en wil Marije ook ‘school’ doen. Zij speelt ‘s morgens lekker om de tuinmannen en mama Ellen heen en weet haarfijn aan Thomas te vertellen wat voor leuke dingen hij thuis heeft gemist. Verder spelen ze nog even lekker samen.

Woensdagavond hebben we bijbelkring bij ons. Martijn leidt het. Er is weer een gemêleerde groep: Malawianen, Schotten, Ieren en wij. ‘Learning to believe’ is het thema. Petrus wordt bestraft als hij het lijden van Jezus wil wegpraten. Een aspect van geloven dat toch cruciaal is.

Op donderdag was er een ouder tien minuten ochtend. De juf was erg tevreden over Thomas. Wel kregen we te horen dat de school eigenlijk al om kwart voor zeven begint….Ze werken echt hard op school. Ik ben verbaasd dat Thomas nu al bijna alle letters van het alfabet kan schrijven en ook door elkaar heen weet te benoemen. Lezen is een volgende stap.

Twee keer ben ik er deze week ‘s nachts uitgeroepen terwijl ik geen dienst had. Mijn echte dienst heb ik nu dan ook maar aan iemand anders gegeven. Ben toch wel moe als ik ‘s nachts eruit moet. Slaap dan vervolgens slecht. Verder voel ik me wel heel goed en ik voel het kindje nu ook bewegen. Zeker Marije is er erg met de komst van het nieuwe kindje bezig en reserveert vaak een plekje voor de baby.

‘s Avonds eten we bij Carol Jack, een nieuwe collega uit Schotland die hier een jaar komt werken. Zij is drie weken geleden gearriveerd en werkt nu in Mzuzu om zich te laten registreren. Ze kan precies hier beginnen als wij weer naar Nederland vertrekken. Zelf hebben we dit niet zo gepland, maar het komt heel mooi uit. Een knipoog van Boven.

Vrijdag was een heftige dag in het ziekenhuis. De man van een van onze medewerkers was al voor de derde keer opgenomen. Wat vage klachten, niet helemaal lekker. Verschillende onderzoeken gedaan die niet veel opleverden. Meerdere keren hem gezien die dag. Gelukkig ging het toch telkens weer. Tussen de middag (net nadat Martijn was vertrokken) werd ik weer geroepen. Snel mama Ellen opgetrommeld die eigenlijk vrij zou zijn en naar het ziekenhuis gegaan. De man was overleden. Ik was toch wel heel geschokt en anderen met mij. Frustrerend om niet goed te weten wat er aan de hand was.

Verder was het een drukke dag waarin verschillende clinical officers er niet waren. Gelukkig werd ik goed geholpen door Nikki en Marlous, twee Nederlandse co-assistenten.

Verder soort intensive care gespeeld voor een kind (vrienden van vrienden) die nierfalen leek te ontwikkelen na een ernstige malaria. Een paar keer extra naar het ziekenhuis geweest. Gelukkig gaat het nu beter. Malaria blijft toch een onvoorspelbare ziekte.

Straks nog even ons gezicht laten zien op een bruiloft, daarna naar een bevriend gezin toe. We zien ernaar uit dat Martijn vanavond ook weer thuiskomt.

zaterdag 18 september 2010

Bezoek van Ineke en Henny

Deze keer geen stukje van Martijn en Anneke maar van hun gasten Henny en Ineke.

 
  Groepsportret

We logeren nu een week hier in Ekwendeni en we genieten er erg van om bij hen te zijn. Na een lange reis van ruim 12 uur met de bus vanaf Blantyre (zuiden van Malawi) kwamen we in Mzuzu (het noorden) aan waar Martijn op ons wachtte. Toen nog 20 km naar Ekwendeni en daar was het heerlijke weerzien met de hele familie. Een heerlijk diner bij kaarslicht stond voor ons klaar. We slapen in het guesthouse omdat het huis van Martijn en Anneke maar klein is. Geen probleem. Met ons zaklampje lopen we ‘s avonds een paar minuten naar het guesthouse. Mooi om de maan te zien en ontelbaar veel sterren. Ook zijn er heel andere vogelgeluiden en natuurlijk krekels.

Thomas en Marije zijn dol op verhaaltjes en dat komt goed uit, want wij genieten daar ook van. Thomas vraagt steeds: waarom? En als het verhaaltje iets anders voorgelezen wordt vraagt hij: staat dat er echt? Hij heeft deze week al examens gehad op school en dat terwijl de school nog maar 2 weken bezig is.Marije met haar lieve hoge stemmetje zegt: hier bent ik. Ze klom deze week op de tuintafel en viel er vanaf. Nu zit haar gezicht onder de schrammen.

 
  Voorlezen
 
  Op schoot zitten

We vinden het fijn om te luisteren naar de verhalen van Martijn en Anneke. Ze weten ons heel veel te vertellen over Malawi. Fijn om te zien hoe ze zich hier op hun plek voelen. Ze komen op mij heel relaxt over. Het gaat hier nogal eens anders als je gepland hebt. Afspraken die niet doorgaan. Er was deze week vaak ‘s avonds geen water. Ook zouden we dit weekend naar het meer gaan, maar er was geen diesel te koop.

We zijn met Anneke meegelopen in het ziekenhuis. Wat ben ik trots op haar. Ze spreekt met de patiënten in Toemboeka en is heel begaan. Een nurse noemde haar een blessing for the hospital. Als Anneke vertelt dat ik haar tante ben krijg ik nog een extra hand.

Wat een andere gezondheidszorg als in NL. Met veel minder mogelijkheden tot onderzoek en een veel kleiner assortiment aan medicijnen kunnen er gelukkig toch veel mensen geholpen worden. Maar ook zijn er veel zorgen en onmogelijkheden om te helpen. We genoten van de fijne dingen. Een moeder die haar zesde kindje verwachtte kreeg een drieling. Waar ze heel blij mee was. Wat zal ze het druk krijgen om 3 kinderen borstvoeding te geven. Ook was er een andere moeder die eerder 3 doodgeboren kindjes had en nu een levend kind kreeg. We waren ook ontdaan over dingen die niet goed gingen en konden daar fijn met elkaar over praten.

Vandaag zijn we naar Mzuzu geweest en hebben in een restaurant gegeten. Echt een uitje. Anneke komt soms weken niet uit Ekwendeni. Dan is de wereld maar klein. Wat is het fijn om nieuws uit NL te horen. Zo hoorden we deze week dat onze familie weer groter geworden is door de geboorte van Loïs.

Nu staat de appeltaart in de oven en morgen is onze laatste dag hier. Maandagmorgen om 6 uur hopen we hier weg te gaan en DV dinsdagmorgen eind van de morgen weer in Rotterdam te zijn.

Heerlijk om bij Martijn en Anneke te zijn. Om te praten, te delen, te zien waar ze wonen en werken, om de mensen te ontmoeten met wie ze omgaan.

Dankbaar zijn we voor deze tijd.

Hartelijke groeten uit Ekwendeni.

maandag 13 september 2010

Blijdschap

Te midden van al het ‘gewone’ nieuws van ons werken en leven hier in Malawi, hebben we ook nog ander, vreugdevol nieuws: wij verwachten een derde kindje in maart 2011. We zijn er erg blij mee en zien ernaar uit.

Tegelijkertijd is de verwachting voor ons niet zonder zorgen. Thomas en Marije zijn (veel) te vroeg geboren en hebben beide langere tijd in het ziekenhuis gelegen. Medisch gezien is de kans op herhaling groot.

Daarom heeft de gynaecoloog ons geadviseerd om al bij een zwangerschapsduur van 5 maanden naar Nederland te komen, zodat het verloop van de zwangerschap in de laatste maanden goed in de gaten gehouden kan worden. In Nederland kunnen bij tekenen van een mogelijke vroeggeboorte nog voorzorgsmaatregelen genomen worden die in Malawi niet voorhanden zijn. Bovendien zijn in Nederland veel meer mogelijkheden in de zorg voor te vroeg geboren kinderen.

Praktisch betekent dat, dat we al in november 2010 naar Nederland zullen terugkomen. Voor ons zijn dit dus best vreemde maanden omdat we nu maar tijdelijk hier zijn. Terwijl we in deze weken zoveel mogelijk voor ons werk willen doen, bereiden we ons ook tegelijkertijd weer voor op een verblijf in Nederland. We vinden het bestwel spannend hoe alles zal verlopen. Bovenal hopen we dat het met het kindje goed zal gaan en dat het niet veel te vroeg geboren zal worden.

Als alles goed gaat met het kindje en met Anneke hopen we eind april, begin mei 2011 weer terug te kunnen gaan naar Malawi.

In de tijd dat we in Nederland zijn, blijven we gewoon in dienst van de GZB. Martijn zal op afstand het werk in Malawi blijven begeleiden op het kantoor van de GZB. Als alles goed gaat met de zwangerschap, hoopt Anneke een aantal dagen aan de slag te kunnen gaan als arts. Als het mogelijk is, willen we voor Thomas en Marije graag een tijdelijke plek te vinden op een school en peuterspeelzaal. Al die dingen – naast huisvesting en andere praktische zaken – moeten nog in detail geregeld worden. Daarin zijn we erg blij met steun van onze thuisfrontcommissies.

maandag 6 september 2010

“Ik vond eigenlijk alles leuk…”

Toen ik (Martijn) rond 12 uur Thomas ging ophalen, bleek hij een hele goede ochtend te hebben gehad. Hij had maar “één tik” gehuild.

Daarna had hij leren rekenen, zo meldde hij. Ik begreep dat ze er gelijk stevig tegenaan gaan: de kinderen moesten op dag één maar gelijk alle getallen van 0 t/m 20 op het bord schrijven. Nu kan Thomas wel tot 20 tellen, maar ik zou er graag bij zijn als hij dat ook foutloos op het bord zou zetten. Ongemerkt om het hoekje kijken zal er echter niet in zitten voor mij.

Thomas heeft het in elk geval naar zijn zin. Bij het naar bed gaan vanavond zei hij dat hij niet kon kiezen wat op school het leukste was, omdat hij “eigenlijk alles wel leuk vond”.

 
  Thomas In de bank met zijn klasgenootjes. Hij zit naast Wongani en Linda.
 
 
  Overzicht van de klas. In de loop van de week zullen er waarschijnlijk nog meer kinderen arriveren. Nu zijn ze met z’n tienen.
 
 
  Onderweg naar huis kwamen we mama tegen. Die moest natuurlijk ook alles horen.

Thomas voor het eerst naar “Standard 1”

Het huis voelt leeg. De kinderen waren de afgelopen weken ‘s ochtend altijd al vroeg samen aan het spelen. Anneke gaat rond 7 uur naar het ziekenhuis. Thomas en Marije liepen dan een stukje met haar mee. Als ze terug waren werden vaak al weer de speelspullen uit de zandbak gehaald en gingen “Bob en Wendy” samen aan het bouwen. Altijd hele verhalen en uiteraard werd ik met regelmaat op de hoogte gehouden terwijl ik in de studeerkamer zat te werken.

Met z’n allen op weg naar school voor de eerste schooldag van het nieuwe jaar.

Dat mis ik wel een beetje. Marije is alleen aan spelen met de lego. Thomas is vandaag voor het eerst sinds drieënhalve maand weer naar school. Hij zit nu in Standard 1. Dat is hier de eerste groep van de basisschool. Maar het onderwijssysteem is niet echt vergelijkbaar met Nederland. Hier gaan ze er gelijk vol tegenaan met rekenen en taal. Hij moet morgen 10 schriften meenemen, een potlood en een gum. En we moeten een huiswerkagenda kopen. De schooldag loopt van 7 uur ‘s ochtends tot 3 uur ‘s middags, met een uurtje pauze tussen 12 en 1. We zullen zien hoe het gaat. Waarschijnlijk zullen we hem niet alle alle middagen naar school laten gaan, zodat we hem thuis ook nog wat homeschooling kunnen geven volgens wat hij in Nederland in groep 1 en 2 zou krijgen.

Vandaag was het weer een beetje spannend voor ons allemaal. Hoe zou het gaan? Thomas trok zijn uniform weer aan (en bleek flink te zijn gegroeid in lengte). Om 7 uur liepen we met z’n allen de bekende route naar zijn school. Thomas werd steeds stiller naarmate we dichterbij kwamen. Marije kwetterde vrolijk door dat ze Thomas klas al zag. Nadat we kennis hadden gemaakt met zijn nieuwe leerkracht, Mrs. Caroline Phiri, en aanstalten maakten om weg te gaan, moest Thomas toch wel even huilen. We hopen dat het goed zal gaan en dat hij het weer net zo naar zijn zin zal hebben op school als voor ons verlof.

Thomas moet nog even getroost worden.
Afscheid nemen. De vrouw in het blauw mantelpak is Thomas nieuwe juf, Mrs. Caroline Phiri.

zaterdag 4 september 2010

Presenteren in Nederland: in gesprek met de wereldwijde kerk

Het is ondertussen al weer even geleden dat we in Nederland onze presentaties hielden over het werk hier in Malawi. We vonden dat een voorrecht om te mogen doen. We vinden het een belangrijk onderdeel van ons werk om door te geven wat christen zijn en kerk zijn in Malawi inhouden.

   
  Volle zaal bij de presentatie-avond in Oud-Beijerland
   
  Anneke aan het woord bij de presentatie voor de pauze.
 
  In gesprek met de aanwezigen in de workshops na de pauze.

Tijdens de eerste paar kerkdiensten die we in Nederland mee maakten viel het ons op hoe vaak benadrukt werd dat we als christenen in Nederland een minderheid zijn geworden die zich moet verdedigen waarom ze nog geloven. Geloven is moeilijk geworden. Voor ons was dat aanleiding om in onze presentaties te benadrukken dat dat wereldwijd gezien maar een deel van de waarheid is over het christendom. Wereldwijd is de kerk vooral een groeiende, jonge en springlevende gemeenschap.  En in Afrika ook nog eens overal zeer zichtbaar aanwezig (waar ter wereld bidden buschauffeurs voor het begin van hun reis samen met de medepassagiers? Waar ter wereld hoor je Michael W. Smith in de winkel?).

Wat ons betreft betekent dat, dat we als christenen altijd met twee woorden moeten spreken als het gaat over de kerk: in Nederland wordt de kerk misschien kleiner, wereldwijd wordt ze alleen maar groter en groter.

Wij zijn namens de kerk in Nederland uitgezonden om binnen de presbyteriaanse kerk in Malawi te helpen bij het vinden van de juiste woorden en daden voor de Bijbelse boodschap in de taal, cultuur en omstandigheden van Malawi. De neiging is groot om daarbij primair te denken dat wij iets komen brengen wat er nog niet is in Malawi of in elk geval wat er heel schaars is. En dat is natuurlijk ook zo: het artsentekort in Malawi blijft onverminderd groot en organisatie-adviseurs zijn schaars en/of duur.

Toch benadrukten we in onze presentaties dat onze aanwezigheid in Malawi niet alleen een kwestie is van het brengen van een set kennis en vaardigheden. Onze aanwezigheid betekent ook iets voor Nederland. Malawi heeft ons ook iets te bieden. We brachten tijdens onze presentaties dan ook altijd een aantal ‘cadeaus’ mee uit Malawi. Die kwamen neer op de volgende punten.

  1. Allereerst een herhaling van het eerder genoemde punt: er is reden voor hoop, de kerk wereldwijd groeit. Als voorbeeld: onze kerk is tussen 1980 en 2010 gegroeid van 20 naar 170 gemeenten. En gemeenten mogen zich pas gemeente noemen als ze minimaal 500 leden hebben. Deze cijfers zijn in lijn met trends in hele Afrika.
  2. Als we iets van de Afrikaanse kerk mogen leren is het wel dat kerkdiensten een feest mogen zijn waar je met je hele(!) lichaam en ziel aan mee kunt doen.
  3. Verder kunnen we leren van de vanzelfsprekendheid van het geloof. Die is in Malawi groot. Niemand schaamt zich om christen te zijn. Gebed heeft een vanzelfsprekende plek in alle dingen van het alledaagse leven. Graag zouden we manieren vinden om die vanzelfsprekendheid aanstekelijk te laten zijn. Dat zal misschien moeilijk zijn in onze post-christelijke samenleving, maar het zou mooi zijn als we ons konden laten meenemen in het Afrikaanse enthousiasme
  4. We kunnen leren van de vormen van kerk-zijn die in Malawi zijn gegroeid. Bijvoorbeeld van de manier waarop het onderling pastoraat wordt vormgegeven. Op zondagmiddag zijn er kerkdiensten in de secties van elke wijkgemeenten. Gewoon bij mensen thuis. Diensten met zo’n 20-30 mensen. Na die dienst worden de pastorale zaken van de sectie besproken en worden bezoekjes gepland. Daarbij wordt iedereen die aanwezig is ingeschakeld – ouderling, diaken of gewoon gemeentelid, dat maakt niet uit. De bezoeken worden dan vaak direct na de dienst uitgevoerd. Als we in Nederland zoeken naar de invulling van de tweede dienst, is hier een goed idee.
  5. Tot slot krijgen we vanuit het predikantentekort in Malawi een nieuwe blik aangereikt op de rol die gewone gemeenteleden kunnen en mogen spelen in de eredienst. In de kerk waar wij werken wordt 85% van de diensten van A tot Z, inclusief de preek volledig verzorgd door ouderlingen in nauwe samenwerking met gewone gemeenteleden. In Nederland hebben nogal de neiging om de ‘ambtelijkheid’ van de kerkdienst te benadrukken. Van onze Afrikaanse broeders en zusters leren we dat we daar echt wel wat ontspannener over mogen zijn.

Naast onze presentaties zijn we ook geïnterviewd door eo.nl. Op basis van de interview en van opnames bij één van onze presentatie-avonden is een documentaire gemaakt. Die is op 24 juli 2010 uitgezonden binnen het kader van de EO-zomerserie “Mensen met een missie”. De uitzending is hier nog terug te luisteren.

Voorafgaand aan ons verlof heeft Martijn ook nog aardig wat tijd gestoken in het schrijven van een artikel voor het blad Wapenveld. Het heeft als titel “Efeze in Afrika” en gaat over de manier waarop onze ervaringen in Malawi relevant zijn voor Nederland: welke lessen kunnen we in Nederland leren van de wereldwijde kerk. Dat is een onderwerp waarover we graag in gesprek blijven.

dinsdag 24 augustus 2010

Weer vrij

Ik ben zondagochtend met een groep predikanten uit Ekwendeni na de kerkdienst bij Rev. Nyondo op bezoek geweest in de gevangenis in Mzuzu. We waren onderdeel van een onafgebroken stroom bezoekers gedurende de dag. Hij had dus geen gebrek aan steun. We waren maar kort binnen en spraken vooral over hoe het ging. Aangezien er continu een bewaker bij was konden we niet inhoudelijk op de situatie ingaan. Na vijf minuten sloten we af met een gebed en maakten plaats voor de volgende bezoekers.

Gisterenochtend is Rev. Nyondo op borgtocht vrijgekomen. De overheidsaanklager wilde hem nog 7 dagen vasthouden voor nader onderzoek, maar de rechter oordeelde dat hij de noodzaak daar niet van zag. De vrijlating was aanleiding voor een groot feest met een optocht door de straten van Mzuzu. Ik was zelf aan het werk op het synodekantoor toen en kon de feestende menigte steeds dichterbij horen komen. Op het terrein van de kerk naast het kantoor ontstond een spontane openlucht rally met speeches, zang en gebed. Ik heb het van een afstandje gevolgd (het is niet verstandig als buitenlander bij een “politiek-gevoelige” bijeenkomst te zijn) en wat foto’s gemaakt met mijn telefoon.

 
  Na de vrijlating ontstond een spontane ‘openlucht rally’ bij de kerk naast het synode-kantoor.

Iedereen is erg blij dat dit nu achter de rug is. Het blijft echter wel een hele grote vraag: hoe zal dit zich verder ontwikkelen de komende tijd, de komende jaren? Het zal ongetwijfeld onderwerp zijn van een uitgebreide bespreking tijdens de Synode-vergadering die komend weekend van start gaat.

In de internationale media is weinig aandacht voor wat er in Malawi gebeurt. Op internet vond ik nog wel de volgende artikelen met een weergave van de gebeurtenissen:

http://www.malawivoice.com/latest-news/police-free-two-livingstonia-clerics-as-nyondo-still-in-custody/

http://www.malawivoice.com/latest-news/mzuzu-city-in-jamboree-for-the-released-livingtonia-synod-gs/

zaterdag 21 augustus 2010

Gebed gevraagd: Algemeen Secretaris van de kerk gearresteerd

Ik was eigenlijk van plan om vandaag een stukje te publiceren over onze presentaties in Nederland. Dat moet door de gebeurtenissen van vandaag maar even wachten. Onze Algemeen Secretaris, de hoogste baas van de uitvoeringsorganisatie van de kerk, is namelijk gisteravond gearresteerd en zit nu nog steeds gevangen.

 
  De Algemeen Secretaris van de kerk, is gisteren gearresteerd.

Ik ging vanochtend om 7.15 uur op weg om een vergadering te helpen leiden van de Planning Committee, waaraan ik verantwoording afleg over de uitvoering van het beleidsplan van de kerk. We zouden de komende Synode (van 28 augustus tot 1 september) voorbereiden. Nog voor ik Mzuzu inreed werd ik gebeld door Anneke. Zij had net een sms gekregen van de anesthesist van het ziekenhuis dat de Algemeen Secretaris gevangen zat. Even later werd ik zelf gebeld door een lid van de Planning Committee: of ik het al wist en of ik contact op wilde nemen met de plaatsvervanger van de Algemeen Secretaris, mijn baas, over wat nu verder de bedoeling was.

In Mzuzu ben ik gelijk langs gegaan bij de Deputy. Hij was net even thuis om zich even op te frissen na een hele nacht op het politiebureau. Hij vertelde mij dat de Algemeen Secretaris vrijdag naar de begrafenis van Moses Chirambo was gegaan, een vooraanstaand politicus en voormalig minister van Gezondheidszorg. Bij de begrafenis waren allerlei leden van de regering aanwezig. Tijdens een toespraak haalde de Algemeen Secretaris hard uit naar de president van Malawi en zijn beleid.

‘s Avonds kwam vervolgens de politie op het synode-terrein hem arresteren samen met zijn plaatsvervanger en de voorzitter van de Synode. Op het politiebureau bleek het vooral om de Algemeen Secretaris te gaan. De andere twee wilden hem niet alleen laten, maar werden gedwongen om weg te gaan. Hij zit nu vast op beschuldiging van “opruiing en verraad”.

40 mensen hebben gedurende de nacht bij het politiebureau gewaakt en gezongen en de Algemeen Secretaris moreel ondersteund. Het bericht ging als een lopend vuurtje rond in de kerk en aan het begin van de morgen, toen het openbaar vervoer weer was begonnen, groeide het aantal mensen snel naar ruim 300. Vanuit de hele noordelijke regio waren en zijn mensen/predikanten onderweg naar Mzuzu om steun te betuigen en de vrijlating van de Algemeen Secretaris af te dwingen.

Later in de ochtend is hij voorgeleid voor de rechtbank. Zijn advocaten hebben gevraagd om vrijlating op borgtocht. In eerste instantie leek dat ingewilligd te worden en was er sprake van een borg van zo’n 2.000 euro (overigens een gigantisch bedrag hier). Later werd dat ingetrokken. Het laatste wat ik ervan hoorde is dat hij van het politiebureau is overgebracht naar de gevangenis in Mzuzu.

Iedereen is er vol van en veel gesprekken gaan alleen nog maar over de arrestatie en over de redenen ervoor. Sinds hij vorig jaar een absolute meerderheid haalde in het parlement, geeft de president steeds minder ruimte voor kritiek. Alle criticasters in de partij worden geroyeerd. Kritische kranten krijgen geen advertenties meer van de overheid. Kritische ministers worden ontslagen.

De arrestatie van een kerkleider is echter zonder precedent. Dat is nog nooit gebeurd sinds de invoering van het meerpartijenstelsel in 1994. Er is een nieuwe wissel om gezet en iedereen is bezorgd over hoe de situatie zich verder zal ontwikkelen.

Willen jullie bidden voor:

  • de vrijlating van de Algemeen Secretaris
  • de democratie en vrijheid van meningsuiting in Malawi
  • wijsheid voor de kerk om te bepalen hoe om te gaan met deze situatie

vrijdag 13 augustus 2010

Weer aan de slag

Ondertussen hebben we alweer aardig de draad opgepakt. Het was leuk om weer aan de slag te gaan. Collega’s begroetten ons met enthousiasme.

In het ziekenhuis was alles redelijk goed doorgedraaid. Een clinical officer had een aantal van Annekes taken overgenomen en had dit echt goed uitgevoerd. Hij is ondertussen gepromoveerd en mag deze taken blijven doen. Ook is er ene nieuwe verloskundevleugel geopend en zijn er nieuwe mensen aangenomen. Dat is erg fijn om te merken.

Ook Martijns werk is heel goed doorgegaan. Er is hard gewerkt aan de uitvoering van drie projecten waarvoor net voor ons vertrek naar Nederland nog financiering beschikbaar was gesteld door de GZB. Zo is er vijf weken lang een promotie-tour gehouden op 21 plekken in Noord-Malawi om bijbelbezit en bijbellezen te stimuleren. Met muziek, drama, bijbelquiz en promotiepraatjes. En natuurlijk was de bijbel te koop (met subsidie). De bijbels waren niet aan te slepen en mensen vroegen steeds om meer. Bemoedigend.

Thomas en Marije spelen heerlijk samen, al kletsend in het Nederlands. Ze lijken wel weer erg te moeten wennen aan het Engels en hebben nog niet zoveel zin om oude vriendjes op te zoeken. Thomas’ school begint weer in september en dan mag hij naar Standard 1, groep 1. Anneke probeert nu ’s middags weer een beetje zijn oude leerstof op te halen.

  image
  Afgelopen weekend namen we bij het meer afscheid van onze vrienden Erik & Naomi en hun dochtertje Fenna.

vrijdag 30 juli 2010

Weer thuis

We zijn weer thuis in Ekwendeni! Zo voelt het gelukkig echt. Het was heerlijk om weer op ons eigen plekje te komen. Vandaag werden we al door verschillende mensen begroet. Met name was het leuk om mama Ellen weer te zien. Thomas en Marije renden op haar af.

We kijken terug op prachtige weken in Nederland. De aankomst was als een warm bad. We ontvingen zoveel hartelijkheid van familie en vrienden en de kerkelijke gemeenten. Er was een huis voor ons geregeld en ingericht, een auto, fietsen. We leefden helemaal op van vriendschappen.

Thomas en Marije hebben ook bijzonder genoten van hun opa’s en oma’s, neefjes en nichtjes, andere vriendjes, prachtige speeltuinen en veel speelgoed. Het was bijzonder hoe snel ze de overgang steeds weer maakten.

De vlucht hierheen is erg goed gegaan en wij en al onze bagage (!) zijn heelhuids aangekomen. Wel hadden we heel vroeg in de ochtend ruim twee uur vertraging op Nairobi, nadat we bijna niet hadden geslapen. Dat waren wel even pittige uurtjes. De eerste dag waren we dan ook erg moe en zijn we gestopt op een prachtige plek bij het meer. Daar hebben we allemaal bijna het klokje rond geslapen, nog wat ontspannen en daarna zijn we doorgereden naar Ekwendeni.

Vandaag hebben we ons met name vermaakt met het uitpakken van al onze koffers. Eigenlijk zadel je jezelf met een luxe probleem op omdat je allerlei dingen nog nauwelijks een plek kunt geven.

We waren nog wel geschokt door het bericht dat de vrouw van een van onze tuinmannen was overleden. Ook hadden we al in Nederland gehoord dat Nathan, een jongetje dat Anneke een naam had mogen gegeven, was overleden. We hebben bij beiden een condoleance bezoekje afgelegd. Het verdriet was schrijnend.

Hieronder een een korte foto-impressie van het verlof.

 IMG_2304  
Het vliegtuig waarmee we aankwamen.  
IMG_2317  
Een warm welkom met koffie en taart in ons tijdelijke huis in Oud-Beijerland.  
IMGP3075  
De bruiloft van Wim-Pieter en Ellis.  
IMG_2451  
Wat zijn er prachtige speeltuinen in Nederland. Deze is bij de Blauwe Stad.  
IMG_2399  
“Met wie moet opa nu grasmaaien”, vroeg Thomas zich gisteren opeens af.  
IMGP3362  
Familie Snoepen weekend in Gramsbergen.  
 image  
 Met de familie Van den Boogaart een week naar Apeldoorn.  
IMG_2802  
Fietsen in nationaal park De Hoge Veluwe.  
IMG_2950  
 Genieten van vriendjes: Nathan en Hannah.  
IMG_2977  
Klimmen met tante Inge.  
IMG_3006  
Wandelen en wielrennen (let op de echte wielrenhandschoenen van Thomas) met alle opa’s en oma’s langs het Spui.