Begin deze maand was het 7 jaar geleden dat we in Ekwendeni aankwamen. We keken als gezin de foto's terug. Ook toen bloeiden de jacaranda's met hun prachtige paarse bloemen. Wat waren de kinderen nog klein. We herinneren ons die tijd nog levendig. Voor ons gevoel is het geen 7 jaar geleden.
"Nog maar een paar maandjes..." Die uitspraak viel deze week even terloops in een gesprek. Het ging over onze plannen voor de komende tijd. Ik realiseerde me ineens dat voor anderen ons vertrek heel dichtbij is. Voor ons eigen gevoel is het "pas volgend jaar".
Tussen 3 oktober 2008 en 3 oktober 2015 schreven we 164 blog-berichten. In de eerste 4 jaar gemiddeld 30 per jaar. Daarna zakte het naar zo'n 10 per jaar. We hebben ons voorgenomen om op een veel hoger gemiddelde te eindigen. We willen proberen jullie weer regelmatig mee te nemen in ons leven en werken hier.
Om te beginnen daarom een inhaal-foto-blog van de afgelopen maanden.
Eind maart 2015. Begin van de paasvakantie. Op de laatste schooldag presenteren alle klassen zich aan de ouders en krijgt iedereen zijn rapport officieel uitgereikt.
Palmzondag, het begin van de lijdensweek die uitloopt op Pasen. In Noord-Malawi is Pasen het grootste kerkelijke feest. In alle gemeenten is er een soort gemeenteweekend met verschillende kerkdiensten, dopen, belijdenis, lezingen, drama, film, koren, etc. De zondagsschool deed dit jaar volop mee.
Goede Vrijdag. Martijn werd bevestigd als ouderling. Met alle andere 80(!) te bevestigen ouderlingen en diakenen lopen we in optocht de kerk binnen. Vooraf krijgen we nog wat korte instructies van de dominee. Dat geeft mij de gelegenheid snel een foto te maken.
11 april 2015. Internationale dag voor het straatkind. Martijn is als bestuurslid betrokken bij God Cares, een organisatie die in Mzuzu werkt met straatkinderen. Dit jaar deed God Cares voor het eerst mee met de internationale viering. Eén van de hoogtepunten van de dag was een voetbalwedstrijd tussen twee teams van straatkinderen samen met twee spelers van het Malawiaanse nationale voetbalteam.
14 april 2015. Evaluatie van de uitvoering van het strategisch plan van de kerk over de periode 2010-2014 (waar Martijn leiding aan geeft). Met de kerkleiding, alle projectteams, alle afdelingshoofden en vertegenwoordigers vanuit de gemeenten (in totaal zo'n 60 mensen) zijn we tweeënhalve dag bij elkaar in Ekwendeni om te kijken naar de resultaten van de afgelopen 5 jaar. Om vervolgens plannen te maken voor de komende jaren. De voorbereiding was intens. De dagen zelf ook. Maar het is ontzettend mooi om te zien wat er allemaal in gang is gezet en wat het betekent voor mensen in de gemeenten.
Nog een foto van de evaluatie-workshop. Het was niet alleen luisteren en reageren. In groepjes werden mensen aan het werk gezet om conclusies te formuleren van de telefonische enquete die we hielden onder een representatieve selectie van zo'n 160 gemeenteleden.
De laatste van de evaluatie-workshop in april: deelnemer rouleren langs verschillende thema's om plannen te maken voor de komende jaren. De sfeer is goed. Mensen zijn open en eerlijk. Er wordt veel gelachen.
17 april 2015. Vrijdag. Ik breng de kinderen naar school. Ik kijk nog even naar ze als ze aan de assembly beginnen. #trotsevader
Begin mei. We zijn op verlof. De eerste week verblijven we met Annekes familie in België. Bijpraten. Wandelen. Fietsen. Spelletjes doen.
De week erna zijn we met Martijns familie in Italië. Hier op de foto voor de arena in Verona.
Half mei. We verblijven in Delft en genieten van de mogelijkheden in Nederland. Bijvoorbeeld 's avonds even een ijsje eten bij de Oostpoort.
18 mei 2015. Ruth gaat voor het eerst van naar Nederlandse school. Ze genoot en deed het prima.
19 mei 2015. Terwijl de kinderen op school waren gaven wij een presentatie over het HIV-werk van de kerk en de nieuwe HIV-kliniek in Oud-Beijerland. 's Avond waren we daar ook te gast op een gemeente-avond. Naast Oud-Beijerland presenteerden we ook nog in Delft en in Heiligerlee-Westerlee.
27 mei 2015. Bed&breakfast in Lopikerkapel. Een avond en dag bijpraten met vrienden uit de studietijd. We buigen ons over het boek "Goed werk" van Tim Keller.
5 juni 2015. Laatste schooldag voor de kinderen. Nog één keer op de foto met vriendinnetjes. "Je komt volgend jaar toch weer naar Nederland. Ja. Gelukkig."
6 juni 2015. Laatste weekend in Nederland bij Annekes ouders in Scheemda. Spontane actie: rondje varen bij de Blauwe Stad.
13 juni 2015. Terug in Malawi. Onderweg naar Ekwendeni maken we een tussenstop van een dag aan het meer.
8 juli 2015. Tjerk Visser geeft training aan predikanten over hoe ze het pastoraat in hun gemeenten kunnen organiseren en hoe ze hun ouderlingen kunnen trainen in het voeren van pastorale gesprekken. Deze predikanten gaan op hun beurt weer hun collega's trainen. Ik woon de opening en de sluiting van de training bij om het belang van dit programma te onderstrepen.
11 juli 2015. Onze buren - de predikant van onze gemeente en zijn vrouw - vieren hun 11-jarig huwelijk met een kerkdienst en een feest. De festiviteiten wordt georganiseerd voor de jeugd als fondswerving voor het jeugdwerk in de gemeente.
16 juli 2015. Laatste schooldag van Wukani, de Malawiaanse school. Ruth 'studeert af' van de kleuterafdeling met een officiële graduation. Na het verlof hebben Thomas en Marije een tijdje alleen Nederlandse school gedaan. Ruth ging in die tijd alleen naar Wukani.
21 juli 2015. Tijdens een vergadering van de taskforce "visie en beleid in de gemeente" draagt mijn opvolger, Rev. Kumwenda, het voorzitterschap met een officiële handdruk over aan Mr. Kabaghe. Het is een goede vergadering. We zoeken naar manieren om de gemeenten te helpen alle nieuwe plannen in hun werk en leven te integreren.
15 augustus 2015. Elke vrijdagmorgen om 6 uur komen we met een groepje mannen bij elkaar om te bidden. In het bijzonder voor elkaars werk. We nemen afscheid van één van de 'founding fathers' van de groep door een nachtje te gaan kamperen bij het meer. We genieten van de barbecue, het zingen, de gesprekken, fietsen, zwemmen, volleyballen. Het was goed.
22 augustus 2015. Kleine synode. De voorstellen van de taskforce voor de nieuwe kerkorde worden met unanieme stemmen aangenomen. Een mijlpaal voor de kerk. Een pak van het hart van de mensen die er maanden keihard aan hebben gewerkt.
26 augustus 2015. Woensdagavond. Laatste keer dat onze goede vrienden Matt Williams en Shadreck Mkandawire bij de wekelijkse bijbelkring zijn.
28 augustus 2015. Eindelijk! Na een halfjaar hard werken, duwen en trekken zijn de nieuwe liedboeken in Tumbuka, Tonga en KyaNgonde binnengekomen van de uitgever. We hadden ze eigenlijk op de Synode-vergadering officieel willen presenteren. Nu kunnen we een nieuwe datum plannen.
1 september 2015. Weer naar school. Thomas, Marije en Ruth beginnen aan het nieuwe schooljaar. Ze vonden het geen probleem om na 5 maanden het Malawiaanse systeem weer op te pakken.
1 september 2015. Ik ben bij de begrafenis van de vader van een collega. Ze waren weekend ervoor met de hele familie naar Blantyre afgereisd in een gehuurd busje om de bruiloft van een nichtje bij te wonen. Op de terugweg kregen ze 's nachts een ernstig ongeval: een frontale botsing met een ander busje (die te hard reed omdat ze snel naar het ziekenhuis wilden met een vrouw die aan het bevallen was). Mijn collega raakte behoorlijk zwaar verwond en zijn vader overleed enige uren later in het ziekenhuis. We zijn met een delegatie vanuit Ekwendeni naar de begrafenis gereden. Een tocht van ruim 100 km waar we meer dan 3 uur over deden. Het was indrukwekkend erbij te zijn, de verhalen te horen en mee te leven in het verdriet.
Normaal neem ik geen foto's van dit soort gelegenheden (overigens hebben mensen hier daar geen moeite mee: je ziet altijd wel mensen met telefoon of (video)camera in de weer). Deze keer deed ik het toch om een beeld te hebben om te kunnen uitleggen hoe belangrijk het hier is om bij begrafenissen te zijn. Daar maakt iedereen zijn agenda voor leeg. In het begin had ik daar weleens moeite mee en vroeg me dan af of echt iedereen moest gaan. Ik merk dat ik nu zelf ook vind dat dat belangrijk is en dat je daar vanzelfsprekend - uitzonderingen daargelaten - je agenda voor leeg maakt.
8 september 2015. In de kerk in Ekwendeni begint de training van trainers voor Bijbelstudie groepen. Het opzetten van groepen voor interactieve Bijbelstudie is prioriteit nummer 1 van de kerk. We hebben de afgelopen maanden hard gewerkt aan het fine-tunen van de methode en het compleet herschrijven van de manual. Nu kunnen we eindelijk aan de slag. Het is bijzonder om dat in onze 'eigen' kerk te kunnen doen.
Het is de bedoeling dat na deze trainingen de trainers aan de slag gaan om te zorgen dat in alle 1,600 preekplekken bijbelstudie-groepen van start gaan met een methode die mensen vooral met elkaar in gesprek laat gaan over de toepassing van het gedeelte dat ze hebben gelezen. In plaats van dat één iemand een inleiding houdt over het bijbelgedeelte en daar wat vragen over stelt aan de groep. De feedback die we over deze verandering krijgen is altijd heel positief, zowel wat betreft het interactieve, als wat betreft de praktische spits.
13 september 2015. Tijdens een feestelijke kerkdienst in Mzuzu worden de 3 nieuwe liedboeken (zie foto van 28 augustus) officieel in gebruik genomen. Gelegenheidskoren zingen nieuwe liederen uit de nieuwe bundels. Er zijn toespraken en er worden mensen in het zonnetje gezet. Een mijlpaal in de geschiedenis van de kerk.
15 september 2015. Ik leid een workshop bij de HIV afdeling van de kerk. Ik begeleid dit jaar het proces om tot een nieuw visie-document te komen. Op deze dag denken we na over de manier waarop we het beste de kerkelijke gemeenten kunnen mobiliseren om in hun eigen omgeving met de HIV-problematiek aan de slag te blijven. We willen komen tot een aanpak die niet alleen door de HIV-afdeling kan worden gebruikt, maar ook door de andere afdelingen. Ze werken immers allemaal met dezelfde gemeenten.
19 september 2015. Onze auto is volgend jaar 20 jaar oud. Motorisch is hij nog prima, maar met name aan de ophanging moeten regelmatig onderdelen worden vervangen. Deze keer had de garage een dag extra nodig. Met wat aandrang kon ik de monteur overtuigen om op zijn vrije zaterdag de klus af te maken. We reisden als gezin met de taxi naar Mzuzu om de auto op te halen. Ook toen was het nog net niet klaar. Maar dat had wel weer als voordeel dat de kinderen even in de werkplaats mochten rondkijken.
23 september 2015. Ik ben in Chitipa, het noordelijkste deel van Noord-Malawi, om een andere groep trainers te trainen in de nieuwe methode van groeps-bijbelstudie. Ook al is alles voorbereid, toch moet er tijdens de training nog vaak worden overlegd over aanpassingen aan de situatie die we aantreffen. Als bijvoorbeeld blijkt dat een kwart van de deelnemers een halve dag eerder wegmoet.
24 september 2015. Afsluitende dag van de training. Voor iedereen vertrekt maken we nog een groepsfoto.
1 oktober 2015. Vergadering van de taskforce die zich bezighoudt met het opzetten van trainingen voor ouderlingen en diakenen. We horen in de rapportages dat veel gemeenten achterlopen op het schema, dat allerlei afspraken niet zijn nagekomen. Teleurstellend.
Of kijken we verkeerd? Om te zien waar we echt staan gaan we terug naar begin 2012. Toen was er nog niet veel. Op synode-niveau bestond een afdeling die verantwoordelijk was voor de trainingen maar waar niet heel veel gebeurde. In de gemeenten was in theorie de predikant verantwoordelijk voor een jaarlijkse 'elder school', maar in de praktijk vond die niet vaak plaats en bovendien deden de meeste predikanten maar 'wat hun hand vond om te doen'.
Stap voor stap brengen we in beeld wat er nu allemaal is: een eenduidige aanpak en trainingsmateriaal, meer dan 50 trainers die heel gemotiveerd zijn, 25 predikanten die enthousiast aan de slag zijn om hun collega's en gemeenten te trainen in pastoraat, gemeenten die financieel bijdragen om al het werk mogelijk te maken, etc.
De conclusie is dan: we zijn er nog niet, maar we zijn wel veel verder dan 3.5 jaar geleden. Er is veel gebeurd, veel veranderd. Het komt er nu op aan om te zorgen dat we wat aan organisatie hebben opgezet motiveren om door te gaan en tegelijk vasthoudend de gemeenten aanspreken om hun verantwoordelijkheid in te vullen.
11 oktober 2015. We vieren onze 7 jaar in Malawi (en Thomas' 10e verjaardag) met een weekend kamperen in Nyika National Park. Met Thomas en Marije fiets ik een klein tochtje. De roan antelope en zebra's houden zich op afstand, maar toch is het een onvergetelijke ervaring.
23 oktober 2015. Vrijdag. Ruth had een paar dagen last gehad van buikgriep. Ze is net beter en gaat vandaag nog niet naar Wukani. Om 8 uur komt ze aanzetten met het letterbord dat ze van de Nederlandse school mee naar huis had gekregen: "Papa, kun je me helpen. Ik wil oefenen met woordjes maken." Ze is heel gemotiveerd om zo snel mogelijk te leren lezen. Eerst wilde ze een zin met "Kikker": "Kikker is boos op de boot". Daarna bedenken we samen nog een zin. Zo grappig mogelijk: "De reus heeft een rode neus." En warempel daar gaat ze: "De reus heeft un roode neus."