Bescheidenheid

Ik ben deze week aan het lezen in het boek The Next Christendom van Philip Jenkins. Een boek dat je blikveld vergroot en daarmee bescheiden maakt.

Het boek beschrijft de trends in de kerk wereldwijd. Het vestigt er de aandacht op dat alleen in het Westen het christendom afkalft. In de rest van de wereld groeit het aantal christenen gestaag of zelfs onstuimig. Natuurlijk was daar tijdens onze zendingsopleiding – met name op All Nations in Engeland – al aandacht voor. Maar het lezen van dit boek scherpt het beeld behoorlijk aan.

Jenkins laat bijvoorbeeld zien dat in de Westerse beeldvorming de omvang en invloed van de christenheid buiten Europa en Amerika altijd grondig is onderschat. Een voorbeeld uit India. Toen in 1500 de Portugese ontdekkingsreiziger Cabral aan land ging in Zuid-India trof hij daar een gemeenschap aan van zo’n 100.000 zogenaamde “Thomas-christenen”. Deze groep was ontstaan uit missiewerk vanuit Perzië en bestond al vele eeuwen. In de loop van de 16e eeuw werden Roomskatholieke missionarissen – met name Jezuïeten – zeer actief met hun zendingswerk in India. Ze werkten aan het hof van de Islamitische Indiase heersers. Ze bleven ruim 200 jaar aanwezig. Toen William Carey – de pionier van het protestantse zendingswerk in India – daar in 1793 aankwam waren er dus al honderdduizenden christenen in India en waren de Roomskatholieken er al 200 jaar actief geweest.

Dit patroon vinden we in vergelijkbare vorm in al die landen waarvan we nu vaak denken dat er tot voor kort nauwelijks christenen waren: China, Japan, en andere Aziatische landen. Jenkins schrijft dan ook – mijns inziens zeer terecht – over de moderne zendingsbeweging die in de 18e eeuw van de grond kwam: “In veel gevallen, zoals in India, China en grote delen van Afrika, werkten christelijke zendingswerkers dus niet in onontgonnen terrein, maar waren ze feitelijk bezig met het heropenen van eeuwenoude en nog steeds bekende mijnen.” (p.42)

Het maakt bescheiden: de christenheid in de rest van de wereld is veel groter dan die in Europa en bovendien is ze al veel ouder dan we geneigd zijn te denken. Misschien iets om aandacht aan te geven in het godsdienstonderwijs in Nederland.