Een nieuwe start in de Wanangwa clinic

Onze droom is werkelijkheid geworden. De HIV kliniek, Wanangwa clinic genaamd, is geopend. God dank.

Voor mij begonnen het denken over deze kliniek drie jaar geleden toen ik van dichtbij de woede en verdriet zag die HIV in een gezin veroorzaakte (zie http://bewogenmetmalawi.blogspot.de/2013/04/een-woedende-moeder.html) Mensen met HIV hebben meer nodig dan alleen medicijnen. Ze hebben ruimte nodig. Ruimte voor hun verhaal. Ruimte voor behandeling. Ruimte voor counseling en gebed.

En daarnaast wilden we ook dat kinderen een eigen plek zouden krijgen. Een plek waar ze graag komen en zich veilig voelen. Waar ze beetje bij beetje uitleg kunnen krijgen over hun ziekte.

We zijn dankbaar dat het gelukt is om met elkaar zo’n gebouw te realiseren. We hebben vaak vergaderd. Wat is er nodig om goede zorg te bieden? De architect Annette Bos is anderhalf jaar geleden langs gekomen en heeft het gebouw ontworpen. Er zijn veel mails de deur uitgegaan op zoek naar donoren. We zijn blij met de hulp van de kerk in Oud-Beijerland, Delft, de GZB, stichting Hofstee en stichting Jars of Clay en daarnaast de Presbyteriaanse kerk in Canada.

Een gebouw kan ons helpen om zorg te bieden voor de hele mens. Maar iedereen die in de kliniek gaat werken zal het echt moeten gaan doen: verpleegkundigen, clinical officers, counselors, secretaresses en schoonmakers.
Wananga clinic. Wanangwa betekent genade, vrijheid. We willen als missie ziekenhuis een plek bieden voor mensen met HIV waarin ze ervaren dat er genade is, een nieuwe start en een gezonde toekomst.

Een aantal foto’s geven weer hoe de dag was:

We zaten buiten aan de achterkant van de kliniek. De Moderator en General Secretary van de kerk en ook andere officals zoals de Chief van Ekwendeni waren er.

De Moderator mocht het lintje doorknippen.

Zakaliah Mphande, de clinical officer die al het werk rondom HIV coordineert, gaf een rondleiding.

Ondertussen werd er spontaan een koortje gevormd die lofliederen zong.

In de kinderkamer is er mooi speelgoed voor de kinderen, door verschillende kinderen gedoneerd.

Zelf mocht ik ook een speech geven.

Het gebouw is echt ruim en licht. Uniek.

Er werden ook twee drama stukjes gehouden over mensen met HIV.

Een tiener van de teen’s club hield ook een speech en een ander droeg een gedicht voor.

Joshua (links) en Zakaliah (rechts) zullen met anderen hier gaan werken. Zij zijn blij met ons nieuwe gebouw.

Zending verbindt wereldwijd jeugdwerk

"Mijn droom? Dat jongeren geestelijk sterk staan."
"Mijn droom? Dat jongeren die niet meer komen, Jezus leren kennen."
"Mijn droom? Dat meer jongeren actief worden in het jeugdwerk."
"Mijn droom? Dat jongeren mee-beslissen in de kerk."
"Mijn droom? Dat de talenten van jongeren gebruikt worden in de gemeente."
"Mijn droom? Dat we zien dat God de bijdrage van jongeren in de kerk gebruikt om de kerk te laten groeien"
"Mijn droom? Dat jongeren ingeschakeld worden."
"Mijn droom? Dat we zulke aantrekkelijke programma's maken, dat meer jongeren toestromen."
"Mijn droom? Wijsheid komt met de jaren, zeggen ze. Maar jongeren delen toch ook in het priesterschap van alle gelovigen?"

Het is woensdagmorgen 2 maart 2016. Het jeugdwerk-team van de GZB is gisteren aangekomen en vergadert vandaag met het landelijk bureau voor jeugdwerk. We beginnen met kennismaken en het delen van onze dromen voor de jeugd en het jeugdwerk. Het is verrassend hoeveel overeenkomsten we zien. Kun je uit het lijstje hierboven aanwijzen welke droom van een Nederlandse en welke van een Malawiaanse jeugdwerker is?

Alleen al uit deze hele simpele exercitie concludeerden we twee dingen:
1. We hebben veel met elkaar gemeen in het wereldwijde jeugdwerk
2. Eén van de cruciale gemeenschappelijke vragen is: hoe zorgen we dat gemeenten jongeren een volwaardige plaats geven in alle facetten van het gemeentewerk?

Het GZB-team is op bezoek om een nieuwe vorm van samenwerking te starten met de presbyteriaanse kerk in Malawi. Samen met kerken in Rwanda en Zuid-Soedan mogen we het begin vormen van een netwerk waarin we gezamenlijk zoeken naar manieren om met elkaar te leren en van elkaar te leren over jeugdwerk wereldwijd.

In de dagen erna proberen we elkaars nieuwste bijbelstudie-methoden uit. We ontdekken dat we zowel in Nederland als in Malawi de afgelopen paar jaren op zoek zijn geweest naar activerende werkvormen en naar methoden die boodschap van de bijbel heel praktisch maken.

We denken na over manieren waarop je jeugdclubs en jeugdwerkers in de gemeenten kunt helpen met nadenken over hoe ze plaatselijk de jeugd het beste kunnen bereiken. We ontdekken dat we onafhankelijk een heel vergelijkbare aanpak hebben bedacht.

Op donderdag en vrijdag bezoeken we twee gemeenten om de methoden uit te proberen. Op donderdag blijkt dat de aanpak heel veel tijd kost. In plaats van 1 uur 's middags zijn we pas om 5 uur klaar. De volgende morgen zitten we heel vroeg weer om tafel om de methode bij te schaven voor we naar de tweede gemeente gaan.

Op zaterdagmorgen sluiten we de 4-daagse af. We zijn samen verrast en dankbaar over hoeveel we van elkaar en met elkaar hebben kunnen leren in vier dagen. Een veelbelovend begin.

Dit bezoek laat zien wat de potentie is van het netwerk van kerken dat de GZB de afgelopen jaren over de hele wereld heeft opgebouwd. De komende 4 jaar gaan we vormen zoeken om dat netwerk te versterken en in te zetten om te groeien in samen-geloven en samen-wereldkerk-zijn. In Malawi. In Nederland. In Rwanda. In Zuid-Soedan. En hopelijk nog veel meer andere plekken. Zending verbindt!

Elk kind telt

's Morgens na de overdracht ga ik zo snel mogelijk naar de kinderafdeling. Er zijn 12 nieuwe kinderen opgenomen en er liggen nu 36 kinderen op de afdeling. Op één kind met brandwonden en één met ondervoeding na, hebben ze allemaal malaria. Een aantal van hen zijn kritisch ziek. Vijf kinderen hebben een bloedtransfusie nodig. Kort nadat ik op de kinderafdeling ben vraagt een verpleegkundige me bij een kindje te gaan kijken. Het ademt niet meer.

In een week hebben we vier kinderen verloren, dat is vier keer zoveel als vorig jaar. Waar ligt dat aan? In tegenstelling tot het zuiden van het land, hebben wij dit jaar veel regen. Daardoor is er duidelijk meer malaria. Maar waar we andere jaren bijna geen sterfte hadden van malaria, hebben we dat nu wel. Moeders komen later met hun kinderen. Waarschijnlijk omdat ze geen geld hebben. Soms zijn ze nog wel eerst bij een gratis health center geweest, maar dit jaar heeft de overheid niet genoeg geld om deze health centers genoeg malaria middelen te geven. En waarschijnlijk speelt het ook een rol dat voor veel kinderen de voedingstoestand niet optimaal is omdat in veel plaatsen de mais op is.

Soms is een kind gewoon echt te ziek voor wat wij kunnen bieden. Maar soms hebben we denk ik gewoon gemist dat er een ernstige bloedarmoede of lage bloedsuiker was. Door overheidsbeleid zijn alle verpleegkundigen boven de zestig verplicht met pensioen gestuurd. Daarvoor in de plaats hebben we jonge, net afgestudeerde verpleegkundigen. Ze werken hard, maar missen nog de ervaring. En het helpt ook niet als vijf van onze zeven clinical officers een week op training zijn.

We kijken nu hoe we beter overzicht kunnen creëren om de ziekste kinderen eruit te kunnen pikken en hen nauw te volgen. En daarnaast te zorgen dat door het Grace Fund de ziekenhuiskosten van de armsten betaald kunnen worden. En ook dat er voeding is voor de meest kwetsbaren.

Elk kind dat overlijdt is er één te veel. Of dat nu een bootvluchteling is, een Nederlands kind of een Malawiaans kind. Vandaar dit stukje om Ishmael, Praise, Tiwonge en Tawonga niet te vergeten.

600x Hallelujah

“Aleluya kwa Chiuta witu”, vol overgave zingt het meisje mee. God is met ons. Jezus is geboren. Gisteren hebben we met de kinderen van de zondagschool en nog zoveel andere kinderen uit Ekwendeni kerst gevierd. We schatten dat er ongeveer 600 kinderen waren. Soms was het erg lawaaierig. Maar op andere momenten zag je kinderen vol aandacht luisteren of vol overgave meezingen en dansen. Het was een feest.

Wereld AIDS dag: Vermindering van stigma

Wereld AIDS dag in Ekwendeni een aantal jaar geleden: de voorzitter van het bestuur van de HIV-afdeling spreekt over stigma en discriminatie

Vandaag is het Wereld AIDS dag. Ik begeleid op dit moment al een aantal maanden de HIV afdeling van de kerk bij het maken van een nieuw beleidsplan. Eén van de prioriteiten is nog steeds het verminderen van stigma en discriminatie. Toen we het erover hadden kwamen al snel heel wat schrijnende anecdotes op tafel.

Maar toch vroeg iemand: Wat zeggen de cijfers eigenlijk? Wijzen die niet op een afname van stigma?

Cijfers van het nationaal bureau voor de statistiek uit de jaren 2004 en 2010 geven een gemengd beeld:

• Als je vrouwen vraagt of ze groenten zouden kopen van iemand die HIV heeft, zei 67% van hen 'ja' in 2004. In 2010 was dat percentage gestegen naar '81%'. 
• Als je vrouwen vraagt of een lerares met HIV mag blijven lesgeven, zei in 2004 67% 'ja'. In 2010 was dat gestegen tot 88%.
• Als je vrouwen vraagt of ze het geheim zouden willen houden dat een familielid HIV heeft, zei 70% van hen 'ja'.

Mijn conclusie: mensen zijn niet meer bang dat iemand die HIV heeft hen zomaar zou kunnen besmetten in de dagelijkse omgang. Het 'angst'-stigma is sterk verminderd. Tegelijk blijft HIV geen normale ziekte waar je over praat zoals je praat over hoge bloeddruk of diabetes.

Bovendien wijzen cijfers uit een groot onderzoek uit 2012 onder mensen met HIV op nog veel grotere discriminatie dan de officiële cijfers:

• 48% geeft aan dat ze merken dat er over hen wordt geroddeld
• 35% geeft aan dat ze weleens worden uitgescholden of bedreigd. Onder vrouwen is dit percentage zelfs 64%
• 34% geeft aan dat ze uitgesloten worden van sociale activiteiten

Kortom, ook al is er sprake van een afname ten opzichte van het verleden is nog veel werk te doen.

In het kader van Wereld AIDS dag vroeg De Waarheidsvriend mij een artikel te schrijven over de ontwikkelingen op het gebied van HIV en AIDS in Afrika, Malawi en in de kerk. In dat artikel ga ik ook in op de problematiek van stigma en discriminatie. Je kunt het artikel vinden via de website van de GZB.

Op de GZB staat ook nog links naar een aantal projecten op het gebied van HIV en AIDS. Onder andere het project van de nieuwe HIV-kliniek in Ekwendeni waar Anneke hard aan werkt.

Als je meer wilt weten over wat de kerk doet aan het verminderen van stigma, kun je ook kijken op de site van het project "Positive in Church". Dat project werd een aantal jaar geleden met steun van de GZB ontwikkeld. Op de openingspagina vind je een interview over stigma dat onder andere is opgenomen in onze kerk in Ekwendeni.

Een dag meelopen

Bijna altijd hebben we studenten vanuit de hele wereld: veel Nederlandse, Engelse, soms Amerikaanse of Australische studenten. En gelukkig ook Malawiaanse studenten. De afgelopen weken liep  Glandson mee. Hij is in opleiding voor Clinical Officer en buitengewoon enthousiast.

	Glandson en Simon, beiden enthousiaste Malawiaanse studenten.

Op donderdag beginnen we na de overdracht met een onderwijs moment. Vandaag heeft één van de Clinical Officers een onderwerp voorbereid. Het gaat over “Mola zwangerschap”, iets wat we hier met een zekere regelmaat zien, zeker omdat er veel zwangerschappen van hele jonge moeders of juist wat oudere moeders voorkomen.

Daarna moet ik nog even iets met de accountant regelen, de noodvoorraden in de apotheek controleren en daarna ga ik snel door naar de private wing. Daar zit een heel rijtje mensen voor mijn kantoor.

Een vrouw loopt al jaren met buikpijn rond. Voor de zekerheid controleren we de urine en doen we een echo. Het blijft moeilijk om de oorzaak te achterhalen. Ik vraag voorzichtig naar haar thuissituatie en of er problemen zijn met haar man. Ik kom er niet echt achter. Nu stuur ik haar met een halve geruststelling en pijnstillers naar huis.

Een jonge vrouw met hartfalen komt op nacontrole. Ze voelt zich nog niet zo goed en ze heeft ook nog steeds gezwollen enkels en een hele grote lever. We besluiten de plasmedicatie nog meer omhoog te doen.

Ook zit er iemand in het rijtje die vraagt of ik een baan voor haar heb. Helaas kan ik haar niet verder helpen.

Op de kinderafdeling is Glandson al begonnen met de zaalronde. Hoewel het regenseizoen nog niet begonnen is, zien we al steeds meer malaria. En daarbij ernstige bloedarmoede. Gisteren hebben drie kinderen een bloedtransfusie gehad. Ook heeft een jongen convulsies gehad door de malaria. Hij is nog steeds buiten bewustzijn. We besluiten hem sondevoeding te gaan geven. De moeder van een ondervoed meisje wil haar mee naar huis nemen. We leggen uit dat het meisje eerst goed moet eten en drinken voordat ze naar huis mag. De nurse legt ook uit welke voedingsstoffen belangrijk voor haar zijn.

We horen gehuil vanuit de mannenafdeling. Er is een man overleden die een ernstige beroerte had. Het huilen raakt ons. Glandson vertelt dat hij dat mooi vindt. Het is heel anders dan in het grote opleidingsziekenhuis waar dagelijks meerdere mensen overlijden en niemand dat meer tot zich door laat dringen.

Even langs de verlosafdeling. Een zwangere moeder heeft een verhoogde bloeddruk en eiwitten in de urine. Ze is bijna negen maanden zwanger. We gaan de bevalling inleiden, omdat we bang zijn voor complicaties voor moeder en kind als we afwachten.

Terug naar private wing. Een paar dagen geleden hebben we iemand opgenomen die al jaren HIV remmers slikt. Hij heeft nu TB ontwikkeld. Bij verder doorvragen blijkt hij zijn medicijnen de laatste tijd niet goed in te nemen omdat zijn vrouw niet mag weten dat hij HIV heeft. Hij is het wel met me eens dat zij het moet weten. We maken een afspraak zodat ze me z’n tweeën langskomen en we erover kunnen praten.

Er zitten ook een paar vrouwen te wachten om een echo te krijgen. Bij één van de vrouwen blijkt dat het kindje in stuit ligt. Ik kan heel duidelijk zien dat het een jongetje is en dat vertel ik haar ook. Ze is ontzettend blij. In haar familie heeft iedereen alleen maar meisjes en dit wordt de eerste jongen. Dat hij in stuitligging ligt dringt niet helemaal tot haar door denk ik.

Een andere vrouw denkt dat ze zwanger is. Als je naar haar kijkt zou dat goed kunnen. Maar als ik een echo doe blijkt dat toch niet zo te zijn. Ik stuur haar schoonmoeder de gang op en probeer wat door te vragen. Het blijkt dat ze bij de traditional healer is geweest die zei dat ze zwanger was. Ze hoopte dat ook erg. Nu valt dat toch behoorlijk tegen.

Nog even langs de kinderafdeling. Er is een ernstig ziek kind binnengekomen. Volgens de ouders had het gisteren de hele dag convulsies. Ik doe een lumbaal punctie en laat de student zien hoe dat moet. Op het oog lijkt het hersenvocht helder. De malaria test is gek genoeg negatief. Omdat het toch wel verschijnselen van ernstige malaria vertoont starten we toch een malaria behandeling en daarbij geven we antibiotica.

Zomaar een dag vol afwisseling: kinderen, moeders, HIV, malaria, zwangerschappen, hartfalen. Het is leuk om patiënten samen te zien met enthousiaste studenten. De student die deze week meeliep wil zeker in Ekwendeni komen werken als hij zijn opleiding klaar heeft. Goed om zo iets over te kunnen dragen.

7 jaar Malawi - inhaalblog - goede voornemens

Begin deze maand was het 7 jaar geleden dat we in Ekwendeni aankwamen. We keken als gezin de foto's terug. Ook toen bloeiden de jacaranda's met hun prachtige paarse bloemen. Wat waren de kinderen nog klein. We herinneren ons die tijd nog levendig. Voor ons gevoel is het geen 7 jaar geleden.

"Nog maar een paar maandjes..." Die uitspraak viel deze week even terloops in een gesprek. Het ging over onze plannen voor de komende tijd. Ik realiseerde me ineens dat voor anderen ons vertrek heel dichtbij is. Voor ons eigen gevoel is het "pas volgend jaar".

Tussen 3 oktober 2008 en 3 oktober 2015 schreven we 164 blog-berichten. In de eerste 4 jaar gemiddeld 30 per jaar. Daarna zakte het naar zo'n 10 per jaar. We hebben ons voorgenomen om op een veel hoger gemiddelde te eindigen. We willen proberen jullie weer regelmatig mee te nemen in ons leven en werken hier.

Om te beginnen daarom een inhaal-foto-blog van de afgelopen maanden.

Eind maart 2015. Een zondagse wandeling net buiten Ekwendeni. Doen we niet zo vaak meer als andere jaren. Het is regentijd, alles is prachtig groen. De maïs staat er mooi bij. We wisten toen alleen nog niet dat de regentijd al definitief voor bij zou blijken te zijn. Veel te vroeg: er viel in Ekwendeni 30% minder regen dan het jaar ervoor. Het seizoen begon laat en eindigde vroeg. We hoorden afgelopen week al de eerste berichten dat in sommige plekken mensen nu al aangewezen zijn op mango's als ontbijt, lunch en avondeten. Normaal gebeurt dat pas eind december.

Eind maart 2015. Begin van de paasvakantie. Op de laatste schooldag presenteren alle klassen zich aan de ouders en krijgt iedereen zijn rapport officieel uitgereikt.

Palmzondag, het begin van de lijdensweek die uitloopt op Pasen. In Noord-Malawi is Pasen het grootste kerkelijke feest. In alle gemeenten is er een soort gemeenteweekend met verschillende kerkdiensten, dopen, belijdenis, lezingen, drama, film, koren, etc. De zondagsschool deed dit jaar volop mee.

Goede Vrijdag. Martijn werd bevestigd als ouderling. Met alle andere 80(!) te bevestigen ouderlingen en diakenen lopen we in optocht de kerk binnen. Vooraf krijgen we nog wat korte instructies van de dominee. Dat geeft mij de gelegenheid snel een foto te maken.

11 april 2015. Internationale dag voor het straatkind. Martijn is als bestuurslid betrokken bij God Cares, een organisatie die in Mzuzu werkt met straatkinderen. Dit jaar deed God Cares voor het eerst mee met de internationale viering. Eén van de hoogtepunten van de dag was een voetbalwedstrijd tussen twee teams van straatkinderen samen met twee spelers van het Malawiaanse nationale voetbalteam.

14 april 2015. Evaluatie van de uitvoering van het strategisch plan van de kerk over de periode 2010-2014 (waar Martijn leiding aan geeft). Met de kerkleiding, alle projectteams, alle afdelingshoofden en vertegenwoordigers vanuit de gemeenten (in totaal zo'n 60 mensen) zijn we tweeënhalve dag bij elkaar in Ekwendeni om te kijken naar de resultaten van de afgelopen 5 jaar. Om vervolgens plannen te maken voor de komende jaren. De voorbereiding was intens. De dagen zelf ook. Maar het is ontzettend mooi om te zien wat er allemaal in gang is gezet en wat het betekent voor mensen in de gemeenten.

Nog een foto van de evaluatie-workshop. Het was niet alleen luisteren en reageren. In groepjes werden mensen aan het werk gezet om conclusies te formuleren van de telefonische enquete die we hielden onder een representatieve selectie van zo'n 160 gemeenteleden.


De laatste van de evaluatie-workshop in april: deelnemer rouleren langs verschillende thema's om plannen te maken voor de komende jaren. De sfeer is goed. Mensen zijn open en eerlijk. Er wordt veel gelachen.

17 april 2015. Vrijdag. Ik breng de kinderen naar school. Ik kijk nog even naar ze als ze aan de assembly beginnen. #trotsevader

Begin mei. We zijn op verlof. De eerste week verblijven we met Annekes familie in België. Bijpraten. Wandelen. Fietsen. Spelletjes doen.

De week erna zijn we met Martijns familie in Italië. Hier op de foto voor de arena in Verona.

Half mei. We verblijven in Delft en genieten van de mogelijkheden in Nederland. Bijvoorbeeld 's avonds even een ijsje eten bij de Oostpoort.

18 mei 2015. Ruth gaat voor het eerst van naar Nederlandse school. Ze genoot en deed het prima.

19 mei 2015. Terwijl de kinderen op school waren gaven wij een presentatie over het HIV-werk van de kerk en de nieuwe HIV-kliniek in Oud-Beijerland. 's Avond waren we daar ook te gast op een gemeente-avond. Naast Oud-Beijerland presenteerden we ook nog in Delft en in Heiligerlee-Westerlee.

25 mei 2015. Het verlof gaf de gelegenheid om vrienden op te zoeken. Hier zijn we met vrienden in het Kinderboekenmuseum in Den Haag.

27 mei 2015. Bed&breakfast in Lopikerkapel. Een avond en dag bijpraten met vrienden uit de studietijd. We buigen ons over het boek "Goed werk" van Tim Keller.

5 juni 2015. Laatste schooldag voor de kinderen. Nog één keer op de foto met vriendinnetjes. "Je komt volgend jaar toch weer naar Nederland. Ja. Gelukkig."

6 juni 2015. Laatste weekend in Nederland bij Annekes ouders in Scheemda. Spontane actie: rondje varen bij de Blauwe Stad.

13 juni 2015. Terug in Malawi. Onderweg naar Ekwendeni maken we een tussenstop van een dag aan het meer.

8 juli 2015. Tjerk Visser geeft training aan predikanten over hoe ze het pastoraat in hun gemeenten kunnen organiseren en hoe ze hun ouderlingen kunnen trainen in het voeren van pastorale gesprekken. Deze predikanten gaan op hun beurt weer hun collega's trainen. Ik woon de opening en de sluiting van de training bij om het belang van dit programma te onderstrepen.

11 juli 2015. Onze buren - de predikant van onze gemeente en zijn vrouw - vieren hun 11-jarig huwelijk met een kerkdienst en een feest. De festiviteiten wordt georganiseerd voor de jeugd als fondswerving voor het jeugdwerk in de gemeente.

16 juli 2015. Laatste schooldag van Wukani, de Malawiaanse school. Ruth 'studeert af' van de kleuterafdeling met een officiële graduation. Na het verlof hebben Thomas en Marije een tijdje alleen Nederlandse school gedaan. Ruth ging in die tijd alleen naar Wukani.

21 juli 2015. Tijdens een vergadering van de taskforce "visie en beleid in de gemeente" draagt mijn opvolger, Rev. Kumwenda, het voorzitterschap met een officiële handdruk over aan Mr. Kabaghe. Het is een goede vergadering. We zoeken naar manieren om de gemeenten te helpen alle nieuwe plannen in hun werk en leven te integreren.

15 augustus 2015. Elke vrijdagmorgen om 6 uur komen we met een groepje mannen bij elkaar om te bidden. In het bijzonder voor elkaars werk. We nemen afscheid van één van de 'founding fathers' van de groep door een nachtje te gaan kamperen bij het meer. We genieten van de barbecue, het zingen, de gesprekken, fietsen, zwemmen, volleyballen. Het was goed.

22 augustus 2015. Kleine synode. De voorstellen van de taskforce voor de nieuwe kerkorde worden met unanieme stemmen aangenomen. Een mijlpaal voor de kerk. Een pak van het hart van de mensen die er maanden keihard aan hebben gewerkt.

26 augustus 2015. Woensdagavond. Laatste keer dat onze goede vrienden Matt Williams en Shadreck Mkandawire bij de wekelijkse bijbelkring zijn.

28 augustus 2015. Eindelijk! Na een halfjaar hard werken, duwen en trekken zijn de nieuwe liedboeken in Tumbuka, Tonga en KyaNgonde binnengekomen van de uitgever. We hadden ze eigenlijk op de Synode-vergadering officieel willen presenteren. Nu kunnen we een nieuwe datum plannen.

1 september 2015. Weer naar school. Thomas, Marije en Ruth beginnen aan het nieuwe schooljaar. Ze vonden het geen probleem om na 5 maanden het Malawiaanse systeem weer op te pakken.

1 september 2015. Ik ben bij de begrafenis van de vader van een collega. Ze waren weekend ervoor met de hele familie naar Blantyre afgereisd in een gehuurd busje om de bruiloft van een nichtje bij te wonen. Op de terugweg kregen ze 's nachts een ernstig ongeval: een frontale botsing met een ander busje (die te hard reed omdat ze snel naar het ziekenhuis wilden met een vrouw die aan het bevallen was). Mijn collega raakte behoorlijk zwaar verwond en zijn vader overleed enige uren later in het ziekenhuis. We zijn met een delegatie vanuit Ekwendeni naar de begrafenis gereden. Een tocht van ruim 100 km waar we meer dan 3 uur over deden. Het was indrukwekkend erbij te zijn, de verhalen te horen en mee te leven in het verdriet.
Normaal neem ik geen foto's van dit soort gelegenheden (overigens hebben mensen hier daar geen moeite mee: je ziet altijd wel mensen met telefoon of (video)camera in de weer). Deze keer deed ik het toch om een beeld te hebben om te kunnen uitleggen hoe belangrijk het hier is om bij begrafenissen te zijn. Daar maakt iedereen zijn agenda voor leeg. In het begin had ik daar weleens moeite mee en vroeg me dan af of echt iedereen moest gaan. Ik merk dat ik nu zelf ook vind dat dat belangrijk is en dat je daar vanzelfsprekend - uitzonderingen daargelaten - je agenda voor leeg maakt.

8 september 2015. In de kerk in Ekwendeni begint de training van trainers voor Bijbelstudie groepen. Het opzetten van groepen voor interactieve Bijbelstudie is prioriteit nummer 1 van de kerk. We hebben de afgelopen maanden hard gewerkt aan het fine-tunen van de methode en het compleet herschrijven van de manual. Nu kunnen we eindelijk aan de slag. Het is bijzonder om dat in onze 'eigen' kerk te kunnen doen.
Het is de bedoeling dat na deze trainingen de trainers aan de slag gaan om te zorgen dat in alle 1,600 preekplekken bijbelstudie-groepen van start gaan met een methode die mensen vooral met elkaar in gesprek laat gaan over de toepassing van het gedeelte dat ze hebben gelezen. In plaats van dat één iemand een inleiding houdt over het bijbelgedeelte en daar wat vragen over stelt aan de groep. De feedback die we over deze verandering krijgen is altijd heel positief, zowel wat betreft het interactieve, als wat betreft de praktische spits.

13 september 2015. Tijdens een feestelijke kerkdienst in Mzuzu worden de 3 nieuwe liedboeken (zie foto van 28 augustus) officieel in gebruik genomen. Gelegenheidskoren zingen nieuwe liederen uit de nieuwe bundels. Er zijn toespraken en er worden mensen in het zonnetje gezet. Een mijlpaal in de geschiedenis van de kerk.

15 september 2015. Ik leid een workshop bij de HIV afdeling van de kerk. Ik begeleid dit jaar het proces om tot een nieuw visie-document te komen. Op deze dag denken we na over de manier waarop we het beste de kerkelijke gemeenten kunnen mobiliseren om in hun eigen omgeving met de HIV-problematiek aan de slag te blijven. We willen komen tot een aanpak die niet alleen door de HIV-afdeling kan worden gebruikt, maar ook door de andere afdelingen. Ze werken immers allemaal met dezelfde gemeenten.

19 september 2015. Onze auto is volgend jaar 20 jaar oud. Motorisch is hij nog prima, maar met name aan de ophanging moeten regelmatig onderdelen worden vervangen. Deze keer had de garage een dag extra nodig. Met wat aandrang kon ik de monteur overtuigen om op zijn vrije zaterdag de klus af te maken. We reisden als gezin met de taxi naar Mzuzu om de auto op te halen. Ook toen was het nog net niet klaar. Maar dat had wel weer als voordeel dat de kinderen even in de werkplaats mochten rondkijken.

23 september 2015. Ik ben in Chitipa, het noordelijkste deel van Noord-Malawi, om een andere groep trainers te trainen in de nieuwe methode van groeps-bijbelstudie. Ook al is alles voorbereid, toch moet er tijdens de training nog vaak worden overlegd over aanpassingen aan de situatie die we aantreffen. Als bijvoorbeeld blijkt dat een kwart van de deelnemers een halve dag eerder wegmoet.

24 september 2015. Afsluitende dag van de training. Voor iedereen vertrekt maken we nog een groepsfoto.

1 oktober 2015. Vergadering van de taskforce die zich bezighoudt met het opzetten van trainingen voor ouderlingen en diakenen. We horen in de rapportages dat veel gemeenten achterlopen op het schema, dat allerlei afspraken niet zijn nagekomen. Teleurstellend.
Of kijken we verkeerd? Om te zien waar we echt staan gaan we terug naar begin 2012. Toen was er nog niet veel. Op synode-niveau bestond een afdeling die verantwoordelijk was voor de trainingen maar waar niet heel veel gebeurde. In de gemeenten was in theorie de predikant verantwoordelijk voor een jaarlijkse 'elder school', maar in de praktijk vond die niet vaak plaats en bovendien deden de meeste predikanten maar 'wat hun hand vond om te doen'.
Stap voor stap brengen we in beeld wat er nu allemaal is: een eenduidige aanpak en trainingsmateriaal, meer dan 50 trainers die heel gemotiveerd zijn, 25 predikanten die enthousiast aan de slag zijn om hun collega's en gemeenten te trainen in pastoraat, gemeenten die financieel bijdragen om al het werk mogelijk te maken, etc.
De conclusie is dan: we zijn er nog niet, maar we zijn wel veel verder dan 3.5 jaar geleden. Er is veel gebeurd, veel veranderd. Het komt er nu op aan om te zorgen dat we wat aan organisatie hebben opgezet motiveren om door te gaan en tegelijk vasthoudend de gemeenten aanspreken om hun verantwoordelijkheid in te vullen.

11 oktober 2015. We vieren onze 7 jaar in Malawi (en Thomas' 10e verjaardag) met een weekend kamperen in Nyika National Park. Met Thomas en Marije fiets ik een klein tochtje. De roan antelope en zebra's houden zich op afstand, maar toch is het een onvergetelijke ervaring.

23 oktober 2015. Vrijdag. Ruth had een paar dagen last gehad van buikgriep. Ze is net beter en gaat vandaag nog niet naar Wukani. Om 8 uur komt ze aanzetten met het letterbord dat ze van de Nederlandse school mee naar huis had gekregen: "Papa, kun je me helpen. Ik wil oefenen met woordjes maken." Ze is heel gemotiveerd om zo snel mogelijk te leren lezen. Eerst wilde ze een zin met "Kikker": "Kikker is boos op de boot". Daarna bedenken we samen nog een zin. Zo grappig mogelijk: "De reus heeft een rode neus." En warempel daar gaat ze: "De reus heeft un roode neus."