Contrasten

Vandaag was een dag vol contrasten. Eind van de middag gingen we langs bij het gezin van mevrouw Tembo dat we al een tijdje ondersteunen om wat dekens te brengen voor de koude tijd die nu aanbreekt. Een piepklein huis met lekkend dak en gebrek aan bijna alles.

 

´s Avonds hadden we een afscheiddiner voor ons verlof georganiseerd door de kerkleiding met wie Martijn nauw samenwerkt voor de implementatie van het Strategisch Plan. Een heel mooi gebaar van waardering voor onze inzet het afgelopen anderhalf jaar. De afscheidboodschap was ´Come back´. Dat willen we zeker.

	Groepsfoto in de Ilala Crest Lodge met v.l.n.r. Mr. H.C.T. Nthakomwa (General Treasurer), Rev. M.C.E. Munthali (Deputy General Secretary), Rev. M.M. Banda (Moderator), Rev. C.M. Baloyi (Moderator Elect). Thomas sliep het hele diner op Martijns schoot.

 

Binnen ruim een uur van zeer armoedig huisje naar één van de luxste gelegenheden in Mzuzu, waar we omringd werden door chiefs uit de noordelijke regio van Malawi. Zo gecontrasteerd is Malawi. Zo dicht liggen rijkdom en armoede bij elkaar. En wij zitten er midden in.

De grote verkoudheid

Eén keer per jaar organiseert het ziekenhuis een speciale dag rondom tuberculose . Elk jaar wordt er een ander dorp voor uitgekozen als locatie voor de festiviteiten. Tuberculose wordt hier chikhoso chikulu genoemd, ofwel de grote verkoudheid. Mensen weten er veel van, maar er heersen ook veel taboes omheen. Sommigen denken dat je er per definitie aan dood gaat. Zeker omdat het sterk wordt geassocieerd met HIV en AIDS.

De TB officer had gevraagd of ik de guest of honour wilde zijn. Een eer waar je niet voor kunt bedanken. Het was ongeveer een uur rijden over hobbelige wegen en gammele bruggen met een volgeladen auto. Toen we aankwamen werden we tegemoet gedanst door traditionele Ngoni dansers. De stemming zat er direct goed in. In zo’n dorp gebeurt er niet vaak zoiets, dus jong en oud kwamen kijken. Het programma begon natuurlijk met een gebed door een lokale ouderling. Verder werd er veel gezongen en gedanst, met telkens informatie over tuberculose er doorheen. We riepen mensen op om als ze drie weken hoesten hun sputum (‘ophoest-sel’ zou Thomas zeggen) in het dorp zelf in te leveren. Daar wordt het dan door de TB officer opgehaald en vervolgens in het ziekenhuis onderzocht.

Het dorp zelf had twee drama groepjes die elk een drama stuk opvoerden over tuberculose. Mensen lagen dubbel van het lachen. Vervolgens mochten ik en de village headman een toespraak houden. Dit dorp weet nu in ieder geval wat tuberculose is en wat ze eraan kunnen doen. Het was bemoedigend om hun eigen betrokkenheid te zien.

	Toen we aankwamen werden we tegemoet gedanst door traditionele Ngoni dansers.
	Vol aandacht voor drama uit eigen dorp

Thomas en vriendjes om het huis

Thomas had deze week Paasvakantie. Hij heeft zijn tijd nuttig gebruikt om te leren fietsen zonder zijwielen. Hij trots en wij natuurlijk niet minder. Deze week op ons weblog een paar beelden van zijn vriendjes uit de buurt.

	Thomas op de fiets, achtervolgd door Marije op de loopfiets
	Peter Kachawa is Thomas’ grootste vriend. Of omgekeerd: Thomas is Peters grootste bewonderaar.
	Maikel is een ander klasgenootje en buurjongentje met wie Thomas veel speelt.
	En verder verzamelen zich vaak nog genoeg andere kinderen uit de buurt als Thomas met zijn vriendjes buiten voor ons huis speelt.

Kerkenraad werkt zich in het zweet met oliepers

Ik moest vol in de rem toen ik me realiseerde dat het Reverend Brown Khonje was die hard stond te wapperen met z’n hand. Ik dacht dat ik er voorlopig nog niet was. Ik had de predikant net gebeld dat ik Karonga naderde. Ik dacht dat Lupembe, zijn gemeente, voorbij Karonga lag. Maar nu zag ik hem al ruim voor Karonga langs de weg staan. Hard gebarend dat ik hier moest afslaan.

	Uitgezwaaid door de rest van het gezin.
	De weg naar Karonga is van goede kwaliteit. Voor een veilige aankomst zijn echter ook zijn de kwaliteit van vervoermiddel en bestuurder van belang. Met welke van de twee het hier mis is gegaan, weet ik niet, maar het ziet er niet mooi uit…

Rev. Khonje is regionaal directeur van de mannenverenigingen maar tegelijk gewoon gemeentepredikant. Hij is ook lid van één van de taskforces voor de uitvoering van het strategisch plan van de kerk. Toen we een keer na een taskforce-vergadering zaten na te praten kwam het gesprek op de oliepers die ik al een jaar in de schuur had liggen en die ik eindelijk aan de praat had gekregen. Hij was direct zeer geïnteresseerd want in de omgeving van zijn gemeente worden veel pinda’s verbouwd. Olie daarvan persen zou een interessante business kunnen zijn waarmee de gemeente wat extra inkomsten zou kunnen verdienen. We spraken af dat ik zou langskomen met de oliepers en de groundnuts die ik afgelopen jaar had verbouwd, zodat de gemeente Lupembe zou kunnen doen waarvoor ikzelf geen tijd had: experimenteren met het persen en verkopen van pinda-olie.

Afgelopen dinsdag was het dus zover en toen ik Rev. Khonje zat staan had ik er inmiddels een rit van tweeënhalf uur naar Lupembe opzitten. Na de begroeting reden we samen van de snelweg af richting de kerk en pastorie van Lupembe. Daar werd ik begroet door het moderamen van de kerkenraad en het bestuur van de Planning&Development Committee, de commissie die onder andere verantwoordelijk is voor fondsenwerving. Uiteraard begonnen we de ochtend met een “ontbijt” van thee en cake.

	Ik kreeg de welkomstoespraak op een brief mee naar huis.

Vervolgens werd ik met een officiële toespraak welkom geheten. In mijn antwoord bedankte ik de gemeente voor hun uitnodiging. De gemeente is waar het hart van de kerk klopt. Daarom ben ik blij als ik in gemeenten kan uitleggen waar we op het synode-kantoor mee bezig zijn. En natuurlijk was ik ook blij met hun interesse om aan de slag te gaan met de oliepers. Maar het gaat uiteindelijk niet om het opzetten van een succesvol bedrijfje om groundnut-oil te maken en verkopen. Het gaat om wat we met dat geld willen doen: de gemeenteleden helpen om geestelijk te groeien.

Vervolgens heb ik de werking van de pers gedemonstreerd en mezelf in het zweet gewerkt om een eerste beker met pinda’s door de pers te malen. Mijn voorbeeld werd gevolgd door de leden van de kerkenraad. Langzaamaan gingen steeds meer colberts uit en stropdassen los. Er werd gelijk al druk geexperimenteerd met manieren om de snelheid en de geproduceerde hoeveelheid olie te vergroten. Wat nog lukte ook. Iedereen was enthousiast. En er werd al geïnformeerd naar de mogelijkheden om meer persen te bestellen.

	Experimenteren met de pers.
	Buiten was niet ideaal omdat de wind de vlam die de pers warm moet houden steeds uitblies. Dan maar verder binnen in de pastorie. En ondertussen gaan de colberts uit…
	Rev. Brown Khonje

Ondertussen voerden we op wat kladpapiertjes berekeningen uit van wat de extra inkomsten zouden zijn van persen ten opzichte van gewoon verkopen van de pinda’s. 60% extra omzet is op dit moment de schatting. Niet slecht, zou ik zeggen.

Na de lunch moesten we uiteraard nog even bij het groundnut-veld van de gemeente gaan kijken. Bijna 2 hectare, goed voor zo’n 20 zakken gepelde pinda’s, oftewel zo’n 250 liter olie. Dat zal ongeveer 550 euro opleveren, zo’n 7% van de jaarlijkse begroting van de gemeente.

“Wat gaan jullie met het geld doen?”, vroeg ik nog, terwijl we tussen de pinda-planten doorliepen. “We willen er ons pastoraat mee versterken. Met het geld dat we verdienen willen we het mogelijk maken dat ouderlingen bij pastorale bezoeken iets mee kunnen nemen om de gezinnen die ze zien praktisch en materieel te ondersteunen.” Ik hoop dat het gaat lukken. Als dat zo is, zullen we deze gemeente zeker gebruiken om vergelijkbare initiatieven ook in de andere gemeentes te stimuleren.

	Inspectie van de gewassen.
	Met op de achtergrond Lake Malawi.

Prachtig Malawi

Wij zijn vorige week een week weggeweest. We hebben echt enorm genoten van samen zijn als gezin, de mooie natuur en het zien van vrienden. Hierbij een foto-impressie.

	Eerst een paar dagen in Salima aan het meer
	Arjan en Ilse Visser, GZB collega’s, kwamen bij ons langs.
	In Liwonde National Park hebben we veel impala’s in een mooi groen landschap gezien.
	Thomas mocht ook even sturen
	Op bezoek bij Erik en Naomi de Jonge in Nkhoma. Een relaxte vergadering waarin we een conferentie voorbereiden.
	In Ntchisi forest is nog echt tropisch regenwoud. We hadden een prachtige wandeling waarin we versteld stonden van de hoge bomen met grote wortels.
	Daarna kwamen we bij een mooi uitzichtspunt. Eerst zagen we alleen maar wolken….
	…maar opeens werden we verrast door een mooi landschap.
	Op de terugweg koffie met taart op een mooi plekje.

Niet zorgen voor de dag van morgen

Eén van mijn taken is het maken van een rooster voor de artsen en clinical officers. Nu heb ik al geleerd om niet te ver vooruit te willen plannen. Nadat je lang hebt gepuzzeld hoor je bijvoorbeeld dat er over twee dagen drie clinical officers op training moeten. Deze week was ook weer zo’n week. De andere arts was na haar maand verlof een paar dagen vertraagd in verband met auto problemen. Een nieuwe clinical officer had nog wat verplichtingen en komt twee weken later. Een andere clinical officer zou deze week voor rijlessen gaan. Ik had een paar weken geleden gedacht dat dit een goede week daarvoor was. Ik bleef alleen over met twee clinical officers. En zij werden beiden op het gerechtshof geroepen om te getuigen. Dat hadden we dus allemaal niet gepland.

Maar vandaag stapte er opeens een voor ons allemaal onbekende clinical officer de overdracht binnen. Hij komt hier een maand voor ons werken. Het was echt een aangename verrassing. Niemand van ons wist iets van zijn komst. Een leuke en goede gast. Welkom! Ik had me voor niets zorgen gemaakt. Zomaar een knipoog.

1 of 99? Over passie…

“Toen vroeg ik of hij de gelijkenis van het verloren schaap kende. Maar het overtuigde hem niet. Hij herhaalde alleen wat hij eerder zei, dat hij zich afvroeg of de overheid zich echt druk moest maken over zo’n kleine groep jeugd. Een paar maanden laten verloor zijn zoon bij een ongeluk één van zijn ogen. Nu is deze onderwijs-bestuurder één van de voorvechters van ‘special needs education’ voor gehandicapte kinderen”.

	Beeld van de strategisch planningsdagen voor de onderwijs-afdeling. Uiterst links Mr. Mwale. In het midden zit Mr. Tauzi.

Aan het woord is Mr. Joel Mwale, één van de medewerkers van de onderwijs-afdeling van onze kerk. Hij is samen met zijn collega Mr. Tauzi verantwoordelijk voor het het beleid voor onderwijs voor kinderen met een handicap. De kerk heeft 5 scholen voor speciaal basisonderwijs voor (bijna) dove en (bijna) blinde kinderen. Het plan is echter om ook op de meer dan 500 gewone basisscholen van de kerk meer aandacht te gaan besteden aan kinderen met een handicap. ‘Inclusive education’ heet dat. Zodat ze niet naar een speciale school hoeven, maar gewoon met hun leeftijdsgenoten uit de buurt naar school kunnen.

Mr. Mwale en Mr. Tauzi kunnen daar zeer gepassioneerd over vertellen. Ook schrijnende verhalen. Over ouders die hun dove kind maar altijd binnenshuis houden. Omdat ze denken dat het ‘stom’ is. Of behekst. Of omdat ze schamen voor de mensen in de buurt. Wat voor leven hebben die kinderen? Geen… Dat is hun motivatie om zonder ophouden na hun pensionering door te werken om een einde te maken aan deze misvattingen. En er voor te zorgen dat deze kinderen volwaardig onderwijs ontvangen

Maar tijdens hun campagnes komen ze ook in contact met overheidsbestuurders die minder begripsvol zijn. Het klopt wat die onderwijsbestuurder zei: volgens de officiële cijfers zijn er ongeveer 70.000 kinderen met een handicap, een fractie van het totaal aantal van 3.6 miljoen kinderen in het basisonderwijs. En de problemen in het basisonderwijs zijn gigantisch: maar 20 van de 100 kinderen maakt de basisschool af. Moeten we ons dan ook nog druk maken over die paar blinde en dove kinderen? Kom nou: laten we nu eerst maar eens ons geld inzetten op verbetering van het onderwijs voor gewone kinderen.

Als je Mr. Mwale en Mr. Tauzi boos wilt krijgen, moet je dát zeggen. En ik denk dat ze daarin de Here Jezus aan hun kant zouden hebben gehad. Vertelde Hij niet het verhaal van het verloren schaap? Dat ene schaap waarvoor de herder alle andere 99 achterliet om het te zoeken? Zo is het in het Koninkrijk van God!

Tijdens de strategische planningsdagen van de onderwijs-afdeling die ik deze week leidde, zetten we met zo’n 30-35 deelnemers opnieuw de lijnen uit voor de beleid van de kerk in de onderwijs-sector. Speciaal onderwijs was één van de punten. We lieten ons meenemen in de passie van Mr. Mwale en Mr. Tauzi. We lieten ons inspireren door de gelijkenis van het verloren schaap. We gaan vol inzetten op verbetering van de mogelijkheden voor speciaal onderwijs.

Het voorbereiden en leiden van deze 4-daagse workshop betekende voor mij werkweken van 80-100 uur. Maar het was de moeite waard. Het is een voorrecht om te werken met mensen die vol passie zijn om te doen wat ze kunnen om het onderwijs in Malawi te verbeteren. Daar offer ik graag wat nachtrust voor op.

	Groepsportret
	In actie bij het leiden van de workshop.
	Luisteren naar elkaars visie
	En hard werken om plannen te maken om die visie te realiseren.